عملکردها

سرخی مشرق

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

حمره مشرقیّه

حُمره مَشرقیّه: سرخی پدید آمده در طرف شرق افق قبل از طلوع آفتاب و هنگام غروب آن.

عنوان یاد شده در بابهای صلات، صوم، اعتکاف و حج به کار رفته است.

حمره مشرقیّه دو بار در ناحیه شرقی افق پدید می‏آید: یک بار قبل از طلوع آفتاب که بنابر مشهور، زمان پایان یافتن وقت نافله1 و فضیلت فریضه صبح2 است، و بار دیگر هنگام غروب آفتاب که زوال آن) گذشتن از روی سر (- بنابر مشهور - نشانه غروب آفتاب و پایان روز است. 3 بنابر این، عباداتی که مبدأشان غروب آفتاب) ر غروب (است، مانند نماز مغرب4 با زوال حمره مشرقیّه، وقتشان داخل می‏شود؛ چنان که آن دسته از عباداتی که پایان وقت برگزاری آنها غروب آفتاب است، مانند نماز عصر، 5 امساک روزه6 و حرمت خروج از سرزمین عرفات در روز عرفه برای حاجی7 با زوال حمره مشرقیّه از سمت شرق، وقت آنها نیز به پایان می‏رسد.

1. التنقیح) الصلاة (3 227. 2 369 /1. جواهر الکلام 109 /7؛ جامع المدارک 245 /2؛ التنقیح) الصلاة (4 240 /1. جواهر الکلام 5 94 /7. العروة الوثقی 611 /3. 6 248 /2؛ مستند العروة) الصوم (7 417 /1. جواهرالکلام 35 /19؛ مناسک الحج) گلپایگانی (/ 132 و 138.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 373

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «سرخی مشرق» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

حمره مشرقیه

اعم

رنگ سرخ، علائم وقت نماز

وابسته

زوال سرخی مشرق، سرخی مغرب، وقت نماز صبح، وقت نماز مغرب، وقت نماز نافله عشا

منابع

  • الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة جلد 1 : صفحه 485
  • تحریرالوسیله جلد 1 : صفحه 138
  • جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 2 : صفحه 17، 19، 20
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 373
  • مهذب الاحکام جلد 5 : صفحه 34، (43-46)، 61، 62، 70