روایات تفسیری
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
روایات تفسیری : روایات معصومان (ع) درباره آیات
«روایات تفسیری» یا «احادیث تفسیری» که از مصادر فهم قرآنند، پس از خود قرآن که مبیّن خویش است نقش ارزنده‌ای در تفسیر و تبیین کلام الهی دارند. این احادیث از پیامبر اکرم (ص) و ائمه هدی (ع) نقل شده‌اند.
مسلم است شخص پیامبر (ص) بنابر وظیفه خویش آیات مجمل قرآن را بیان می‌کردند، و هر گاه برای صحابه مشکلی پیش می‌آمد، به پیغمبر اکرم (ص) رجوع می‌کردند، و حضرت ایشان را در فهم مشکلات قرآن یاری می‌داد.
بررسی تحولات و تطورات بحث‌های تفسیری و علوم قرآنی به خوبی نشان می‌دهد که اعتماد مسلمانان صدر اسلام و دانشمندان اسلامی آن دوران در درک و فهم قرآن، به احادیث و روایات پیامبر اکرم (ص) و ائمه (ع) و اصحابشان درباره تفسیر قرآن بوده است، و به دلیل اتصال آن‌ها به سرچشمه وحی -همچون متن قرآن- همگان آن‌ها را بی چون و چرا می‌پذیرفتند.
تفسیر قرآن‌کریم در عصر صحابه که در نیمه دوم قرن اول هجری بیشتر رواج یافته بود، جنبه روایی و اثری داشته و بر روایات، احادیث و تقریر نبی اکرم (ص) استوار بوده است.
برخی از دانشمندان اهل‌سنّت در تفسیر، اقوال صحابه را از روایات نبوی می‌شمارند؛ زیرا صحابه علم قرآن را از مقام رسالت آموخته، بعید می‌دانند که آن‌ها چیزی از خودشان گفته باشند.
ولی شیعه فقط اقوال پیامبر (ص) و ائمه (ع) را حجت دانسته، اقوال صحابه و تابعین را حجت و از احادیث تفسیری نمی‌داند.
منابع
- مجله قضایا الاسلامیه جلد 2 : صفحه 28
- تاریخ جمع قرآن : صفحه 46
- مبانی و روشهای تفسیر قرآن : صفحه 42
- مبانی و روشهای تفسیر قرآن : صفحه 192
- قرآن در اسلام : صفحه 73
- قرآن در اسلام : صفحه 81
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه (14-16)
- معجزه بزرگ ، پژوهشی در علوم قرآن : صفحه 671
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «روایات تفسیری» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه روایات تفسیری به زیرصفحه روایات تفسیری/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصول التفسیر و قواعده جلد 2 : صفحه 181
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 171
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 21
- التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 316
- التمهید فی علوم القرآن جلد 6 : صفحه 77
- التمهید فی علوم القرآن جلد 8 : صفحه 206، 207، 208، 210، 211، 213، 214
- تاریخ جمع قرآن : صفحه 46
- حصن الامان فی تجوید القرآن : صفحه 77، 78، 82
- شناخت قرآن : صفحه 305
- علوم القرآن : صفحه 292، 293، 329، 330
- قرآن در اسلام : صفحه 73، 81
- مبانی و روشهای تفسیر قرآن : صفحه 42، 192
- مجله قضایا الاسلامیه جلد 2 : صفحه 28
- مجله پژوهشهای قرآنی جلد 2 : صفحه 228
- مجله پژوهشهای قرآنی جلد 3 : صفحه 37، 41
- مجله پژوهشهای قرآنی جلد 4 : صفحه 115
- مجله پژوهشهای قرآنی جلد 5 : صفحه 14، 22، 45، 46، 47، 48، 50، 84، 349
- مجله پژوهشهای قرآنی جلد 7 : صفحه 14، 145، 268، 288
- مجله پژوهشهای قرآنی جلد 9 : صفحه 138، 141، 143، 147، 404
- معجزه بزرگ ، پژوهشی در علوم قرآن : صفحه 671
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه (14-16)، 16