عملکردها

دلالت طبعی ( اصول فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

دلالت طبعی ( اصول فقه ) : دلالت ناشی از ملازمه بین دالّ و مدلول به حکم طبع انسانی

دلالت طبعی، از اقسام دلالت ذاتی است. هرگاه ملازمه بین دو چیز طبعی باشد؛ یعنی طبع انسان آن را اقتضا کند، به دلالت ناشی از آن، دلالت طبعی گفته می‌شود؛ به این بیان که گاهی عقل انسان به علاقه طبعی ـ علاقه‌ای که طبع انسان آن را اقتضا می‌کند ـ میان دال و مدلول، پی می‌برد و به واسطه آن علاقه، از دال به مدلول منتقل می‌شود؛ برای مثال، طبیعت انسان به گونه‌ای است که هنگام درد می‌گوید: ' آخ '؛ حال اگر شنیده شد که شخصی می‌گوید: ' آخ '، شنونده فوراً به دلالت طبعی که همان مقتضای طبیعت این شخص است به وجود درد در این شخص منتقل می‌شود.

دلالت طبعی ممکن است به حسب اختلاف طبایع، متفاوت گردد.

منابع

  1. الحاشیة : صفحه 23
  2. منطق نوین مشتمل بر : اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه تالیف صدرالدین شیرازی : صفحه 130
  3. منطق صوری جلد -1 : صفحه 58
  4. اساس الاقتباس : صفحه (62-63)
  5. شرح المنظومة - منطق : صفحه 103
  6. درة التاج, منطق جلد -2 : صفحه 14
  7. منطق مقارن : صفحه 44
  8. اشکال المیزان : صفحه 8
  9. الکبری فی المنطق : صفحه 172
  10. رهبرخرد : صفحه 17
  11. المنطق : صفحه 37
  12. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

دلالت ذاتی

وابسته

دلالت عقلی ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه دلالت طبعی ( اصول فقه ) به زیرصفحه دلالت طبعی ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اساس الاقتباس : صفحه (62-63)
  • اشکال المیزان : صفحه 8
  • اصول الفقه الاسلامی جلد 1 : صفحه 359
  • الحاشیة : صفحه 23
  • الکبری فی المنطق : صفحه 172
  • المنطق : صفحه 34
  • المنطق : صفحه 37
  • درة التاج, منطق جلد -2 : صفحه 14
  • رهبرخرد : صفحه 17
  • شرح المنظومة - منطق : صفحه 103
  • کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم جلد 1 : صفحه 488
  • مقالات الاصول : صفحه 120
  • منطق صوری جلد -1 : صفحه 58
  • منطق مقارن : صفحه 44
  • منطق نوین مشتمل بر : اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه تالیف صدرالدین شیرازی : صفحه 130
  • نهایة الاصول : صفحه 28