دعوی در سود مضاربه

توضیح مفهومی

دعوی در سود مضاربه : تنازع مالک و عامل در سود مضاربه

اختلاف مالک و عامل در سود مضاربه چند صورت دارد:

1- اختلاف در حصول سود؛

2- اختلاف در مقدار سود؛

3- اختلاف در تلف یاخسران سود؛

4- اختلاف در سود با انکار پس از اقرار؛

5- اختلاف در حصول سود با ادعای غلط؛

6- اختلاف در نصیب مضارب.

اقوال فقها در باره فروعات ذکر شده به شرح ذیل است:

درباره فرع اول - اختلاف در حصول سود - و فروع دوم - اختلاف در مقدار سود - در میان فقها دو قول مطرح است:

الف: تقدم قول عامل با قسم در صورت عدم بینه که قول اکثر فقه است. دلیل این قول عبارت است از:

1- عامل امین است و قول امین مقدم است.

2- عامل منکر است و قول او موافق اصل - اصل عدم زیادی سود - است

ب: قول به تحالف در صورت عدم بینه که قول صاحب جامع الشرایع است.

درباره فرع سوم - اختلاف در تلف یا خسران سود - نیز فقها قول عامل را با قسم، مقدم می‌دانند؛ دلیل این است که عامل مضاربه منکر بوده و قول منکر نیز با قسم مقدم است .

در باره فرع چهارم - اختلاف در سود پس از انکار اقرار - و پنجم - اختلاف در سود با ادعای غلط - فقها بر این باورند که به رجوع از اقرار، توجهی نمی‌شود بلکه بر اساس اقرار اولیه عمل می‌گردد ؛ دلیل این مسئله عبارت است از « قاعده اقرار العقلا علی انفسهم جائز » .

در باره فرع ششم - اختلاف در نصیب عامل - ر.ک: دعوی در نصیب عامل مضاربه.

منابع

1. جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 167
2. مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : صفحه 416
3. مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 16 : صفحه 803
4. جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 168
5. جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 166
6. جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 168
7. جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 167
8. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 372

اصطلاح‌نامه

اعم

دعوی در مضاربه

وابسته

اقرار به سود مضاربه، سود مضاربه

منابع

• تذکرة الفقهاء (ط ق) جلد 2 : صفحه 245
• تذکرة الفقهاء (ط ق) جلد 3 : صفحه 245
• جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 8 : صفحه 166، 167، 168
• جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 26 : صفحه 372
• سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 17 : صفحه 104
• شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 2 : صفحه 141
• فقه الرضا : صفحه 245
• مستمسک العروة الوثقی جلد 12 : صفحه 398، 416
• مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 16 : صفحه 803، 806
• نظام المضاربة فی الشریعة الاسلام الغراء : صفحه 104