در
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
در
در: وسیلهای باز و بسته شونده در ورودی و خروجی مکانی، محلّ ورود و خروج از مکانی.
احکام آن در بابهای صلات، حج، صلح، صید و ذباحه و حدود آمده است.
صلات: بنابر قول برخی، نمازگزاردن در برابر درِ باز مکروه است. 1
حج: مستحب است کسی که میخواهد وارد مسجد الحرام گردد، مقابلِ در
ورودی بایستد و دعای وارد شده را بخواند؛ 2 چنان که مستحب است از باب بنی شیبه) ر باب بنی شیبه (داخل شود. 3 همچنین پس از ورود به مسجد، مستحب است مقابلِ درِ کعبه هنگام ورود به آن بایستد و ضمن گرفتن حلقه آن دعای وارد شده را بخواند. 4
خروج از مسجد الحرام از باب حنّاطین) ر باب حنّاطین (مستحب است؛ 5 چنان که مستحب است پس از طواف و نماز آن، برای رفتن به صفا جهت سعی از درِ مقابل حجر الاسود خارج شود. 6 البته امروزه با توسعه مسجد الحرام چنین دری بین صفا و مسجد وجود ندارد و آن قسمت ضمیمه مسجد شده است.
مستحب است حج گزار هنگام وداع کعبه دستش را بر درِ کعبه بگذارد و بگوید: 'المِسْکِینُ عَلی بابِکَ فَتَصَدَّقْ عَلَیهِ بِالجَنَّةِ'. 7
ایستادن بر در مشاهد مشرّفه) ر مشاهد مشرّفه (و خواندن دعاهای مأثور و اذن دخول، مستحب است. 8
ورود به مسجد النّبی صلّی اللَّه علیه و آله از باب جبرئیل) ر باب جبرئیل (مستحب است. 9
بنابر قول مشهور، بر اهالی مکّه مکروه است با قرار دادن در و مانند آن برای خانههای خود مانع ورود حاجیان به آنها گردند. از برخی قدما حرمت آن نقل شده است. 10
صلح: تمامی کسانی که درِ خانههایشان به کوچه بن بست باز میشود؛ در مالکیّت آن مشترکند. بر خلاف کسی که تنها دیوار خانهاش به سمت کوچه است، بدون آنکه دری به آن باز باشد. مالک چنین خانهای نمیتواند بدون اجازه آنان دری به کوچه باز کند11) ر بن بست (.
باز کردن در به کوچه غیر بن بست جایز است؛ خواه قبل از آن در دیگری گشوده باشد یا نه. 12
صید و ذباحه: در اینکه به صرف بستن در بر روی صید) ر صید (تملّک حاصل میشود یا نه، اختلاف است. 13
حدود: سرقت از خانه در بسته، سرقت از حرز) ر حرز (محسوب میشود و در صورت باز بودن در منزل، با وجود انسانی بیدار در آن اختلاف است. منشأ اختلاف، حرز بودنِ نگاه و مراقبت است. 14 در اینکه سرقت در و قطعات آن،
سرقت از حرز به شمار میرود یا نه، اختلاف است. 15
1. الحدائق الناضرة 3 96 /16. 2 238 - 236 /7. جواهر الکلام 4 283 /19. الحدائق الناضرة 5 338 /17. جواهر الکلام 9 101. 8 55 /20. 7 413 /19. 6 66 /20. الدروس الشرعیة 10 19 /2. الحدائق الناضرة 11 350 /17. منهاج الصالحین) خویی (12 161 - 160 /2. جواهر الکلام 13 246 /26. مسالک الافهام 523 /11؛ مجمع الفائدة 14 54 /11. مجمع الفائدة 246 /13؛ کشف اللثام 614 /10؛ غایة المراد 15 253 /4. جواهر الکلام 515 - 514 /4.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 590
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «در» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- درِ باز، درِ حصن
- به لحاظ متعلق:
- درِ حرز، درِ خانه، درِ ساختمان، درِ قبر، درِ کعبه، درِ مسجد، درِ مشاهدمشرّفه
وابسته
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 590