عملکردها

در

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

در

در: وسیله‏ای باز و بسته شونده در ورودی و خروجی مکانی، محلّ ورود و خروج از مکانی.

احکام آن در بابهای صلات، حج، صلح، صید و ذباحه و حدود آمده است.

صلات: بنابر قول برخی، نمازگزاردن در برابر درِ باز مکروه است. 1

حج: مستحب است کسی که می‏خواهد وارد مسجد الحرام گردد، مقابلِ در

ورودی بایستد و دعای وارد شده را بخواند؛ 2 چنان که مستحب است از باب بنی شیبه) ر باب بنی شیبه (داخل شود. 3 همچنین پس از ورود به مسجد، مستحب است مقابلِ درِ کعبه هنگام ورود به آن بایستد و ضمن گرفتن حلقه آن دعای وارد شده را بخواند. 4

خروج از مسجد الحرام از باب حنّاطین) ر باب حنّاطین (مستحب است؛ 5 چنان که مستحب است پس از طواف و نماز آن، برای رفتن به صفا جهت سعی از درِ مقابل حجر الاسود خارج شود. 6 البته امروزه با توسعه مسجد الحرام چنین دری بین صفا و مسجد وجود ندارد و آن قسمت ضمیمه مسجد شده است.

مستحب است حج گزار هنگام وداع کعبه دستش را بر درِ کعبه بگذارد و بگوید: 'المِسْکِینُ عَلی بابِکَ فَتَصَدَّقْ عَلَیهِ بِالجَنَّةِ'. 7

ایستادن بر در مشاهد مشرّفه) ر مشاهد مشرّفه (و خواندن دعاهای مأثور و اذن دخول، مستحب است. 8

ورود به مسجد النّبی صلّی اللَّه علیه و آله از باب جبرئیل) ر باب جبرئیل (مستحب است. 9

بنابر قول مشهور، بر اهالی مکّه مکروه است با قرار دادن در و مانند آن برای خانه‏های خود مانع ورود حاجیان به آنها گردند. از برخی قدما حرمت آن نقل شده است. 10

صلح: تمامی کسانی که درِ خانه‏هایشان به کوچه بن بست باز می‏شود؛ در مالکیّت آن مشترکند. بر خلاف کسی که تنها دیوار خانه‏اش به سمت کوچه است، بدون آنکه دری به آن باز باشد. مالک چنین خانه‏ای نمی‏تواند بدون اجازه آنان دری به کوچه باز کند11) ر بن بست (.

باز کردن در به کوچه غیر بن بست جایز است؛ خواه قبل از آن در دیگری گشوده باشد یا نه. 12

صید و ذباحه: در اینکه به صرف بستن در بر روی صید) ر صید (تملّک حاصل می‏شود یا نه، اختلاف است. 13

حدود: سرقت از خانه در بسته، سرقت از حرز) ر حرز (محسوب می‏شود و در صورت باز بودن در منزل، با وجود انسانی بیدار در آن اختلاف است. منشأ اختلاف، حرز بودنِ نگاه و مراقبت است. 14 در اینکه سرقت در و قطعات آن،

سرقت از حرز به شمار می‏رود یا نه، اختلاف است. 15

1. الحدائق الناضرة 3 96 /16. 2 238 - 236 /7. جواهر الکلام 4 283 /19. الحدائق الناضرة 5 338 /17. جواهر الکلام 9 101. 8 55 /20. 7 413 /19. 6 66 /20. الدروس الشرعیة 10 19 /2. الحدائق الناضرة 11 350 /17. منهاج الصالحین) خویی (12 161 - 160 /2. جواهر الکلام 13 246 /26. مسالک الافهام 523 /11؛ مجمع الفائدة 14 54 /11. مجمع الفائدة 246 /13؛ کشف اللثام 614 /10؛ غایة المراد 15 253 /4. جواهر الکلام 515 - 514 /4.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 590

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «در» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

باب ( فقه )، درب

اعم

آلات ( فقه )

اخص

درِ باز، درِ حصن
به لحاظ متعلق:
درِ حرز، درِ خانه، درِ ساختمان، درِ قبر، درِ کعبه، درِ مسجد، درِ مشاهدمشرّفه

وابسته

بازکردن درِ جدید در راه، بازکردن درِ دو خانه در راه، خواب در خانه بی در

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 590