عملکردها

خواتم فرائضی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

خواتم فرائضی : آیات پایانی بعضی سوره‌ها، مشتمل بر احکام ارث یا دیگر واجبات

کلمه «فرائض» جمع «فریضه» است؛ یعنی واجبات. به قواعد تقسیم ارث میان مستحقان ارث «علم فرایض» گفته می‌شود.

برخی از سوره‌های قرآن به آیاتی ختم می‌شوند که درباره واجبات یا ارث سخن می‌گوید؛ به این آیات «خواتم فرائضی» می‌گویند؛ مانند آخرین آیه سوره نساء: «یَسْتَفْتُونَکَ قُلِ اللّهُ یُفْتِیکُمْ فِی الْکَلاَلَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَکَ لَیْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَکَ وَهُوَ یَرِثُهَآ إِن لَّمْ یَکُن لَّهَا وَلَدٌ فَإِن کَانَتَا اثْنَتَیْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَکَ وَإِن کَانُواْ إِخْوَةً رِّجَالاً وَنِسَاء فَلِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنثَیَیْنِ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمْ أَن تَضِلُّواْ وَاللّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ»؛ «از تو (در باره کلاله) فتوا می‏طلبند بگو خدا در باره کلاله فتوا می‏دهد اگر مردی بمیرد و فرزندی نداشته باشد و خواهری داشته باشد نصف میراث از آن اوست و آن (مرد نیز) از او ارث می‏برد اگر برای او ( خواهر) فرزندی نباشد پس اگر (ورثه فقط) دو خواهر باشند دو سوم میراث برای آن دو است و اگر (چند) خواهر و برادرند پس نصیب مرد مانند نصیب دو زن است‏خدا برای شما توضیح می‏دهد تا مبادا گمراه شوید و خداوند به هر چیزی داناست».

نیز ر.ک:خواتم سور.

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 366
  2. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 183

اصطلاح‌نامه

اعم

خواتم سُوَر

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه خواتم فرائضی به زیرصفحه خواتم فرائضی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 366
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 183، 233، 234
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 234