خلال ( عین )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
خِلال: باریکهای از چوب برای تمیز کردن لای دندانها.
از آن در بابهای طهارت، صوم و اطعمه و اشربه سخن گفتهاند.
خلال کردن دندانها بعد از غذا و نیز آماده کردن آن برای میهمان مستحب است و از حقوق وی بر میزبان به شمار میرود. 1 خلال کردن با چوب انار، ریحان، آس، برگ خرما و نی مکروه است. 2 دور انداختن آنچه با خلال از لای دندانها بیرون میآید، مستحب و خوردن آن مکروه است. 3
خونی که براثر خلال از بن دندانها بیرون میآید موجب بطلان وضو نیست، لیکن بعضی وضو گرفتن پس از آن را مستحب دانستهاند. برخی، استحباب را به صورت ناخوشایندی طبع از آن مقیّد کردهاند. 4
بنابر مشهور، پاک کردن زیر ناخن میّت با خلال مکروه است. برخی آن را حرام دانستهاند. 5
________________________________________
477
کسی که قصد گرفتن روزه دارد واجب نیست بعد از غذا خلال کند، هرچند احتمال دهد بر اثر خلال نکردن، غذای باقی مانده لای دندانها به حلق فرو رود. فرو رفتن سهوی آن نیز در اثنای روز موجب بطلان روزه نمیشود؛ لیکن اگر بداند با خلال نکردن، غذای باقی مانده لای دندانها به حلق فرو میرود، خلال کردن واجب و در صورت فرو رفتن به حلق، روزه باطل میگردد. برخی در این صورت، ترک خلال را موجب بطلان روزه دانستهاند، هرچند غذا به حلق فرو نرود و در صورت فرو رفتن علاوه بر حکم به بطلان روزه، کفّاره را نیز ثابت دانستهاند. 6
1. جواهر الکلام 475. 2 475 /36؛ وسیلة النجاة/ 3 631. الدروس الشرعیة 29 /3؛ مستند الشیعة 4 250 /15. جواهر الکلام 5 24 /1. جامع المقاصد 377/1؛ الخلاف 6 695/1. العروةالوثقی 542 /3؛ مستند العروة) الصوم (102 - 101 /1.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 476
اصطلاح‌نامه
اعم
اخص
وابسته
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 476