عملکردها

خطاب تهکّم

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

خطاب تهکّم : خطاب به قصد استهزا و تحقیر مخاطب

«تهکّم» به معنای استهزا است، و در «خطاب تهکّم» گوینده برای تحقیر و تمسخر مخاطب، از الفاظی استفاده می‌کند که استهزا و تهکم مخاطب در آن نهفته است؛ مانند:

1. «ذُقْ إِنَّکَ أَنتَ الْعَزِیزُ الْکَرِیمُ»؛ «بچش که تو همان ارجمند و بزرگواری!» (دخان// 49) .

در این آیه، الفاظ «عزیز» و «کریم» برای خوارشمردن شنونده به کار رفته است.

2. «فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ»؛ «آن‌ها را به مجازات دردناکی بشارت بده!». (توبه// 34) .

آیه، وعده به عذاب دردناک را با لفظ «بشارت» آورده که نویدبخش است؛ درحالی که در مقام تهکم و استهزا است.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 231
  2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 111

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «خطاب تهکّم» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

خطاب استهزا

اعم

خطابات قرآن

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه خطاب تهکّم به زیرصفحه خطاب تهکّم/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • آموزش علوم قرآن جلد 3 : صفحه 111
  • اسباب النزول جلد 2 : صفحه 249
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 111
  • الاعلام, قاموس التراجم لأشهر الرجال و النساءمن العرب و المستعربین و المستشرقین : صفحه 368
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 231
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 4 : صفحه 56
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 249
  • قرآن ثقل اکبر : صفحه 368