عملکردها

حکومت به تضییق موضوع

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

حکومت به تضییق موضوع : تضییق تعبّدی افراد موضوع دلیل محکوم توسط دلیل حاکم

حکومت به تضییق موضوع، به معنای نظارت دلیل حاکم، بر دلیل محکوم و تفسیر آن، از راه ایجاد تضییق تعبدی در افراد موضوع دلیل محکوم است، مانند این که مولا بگوید: ' اکرم العالم ' و سپس بگوید: ' العالم الفاسق لیس بعالم عندی '؛ یعنی عالم فاسق را تعبداً از موضوع عالم خارج کرده و به عبد دستور می‌دهد او را در حکم جاهل قرار دهد و وقتی عالم فاسق از عنوان ' العلما ' موضوعاً خارج شد، حکم اکرام شامل او نمی‌گردد.

در این فرض، حکومت و تخصیص دارای یک نتیجه است؛ یعنی در هر دو باب، مدلول یکی از دو دلیل، از عموم دلیل دیگر خارج می‌گردد.

منابع

  1. شرح اصول فقه جلد 3 : صفحه 434
  2. انوار الاصول جلد 3 : صفحه 504
  3. انوار الاصول جلد 3 : صفحه 22
  4. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

حکومت به تضییق

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حکومت به تضییق موضوع به زیرصفحه حکومت به تضییق موضوع/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اصول الفقه جلد 2 : صفحه 203
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 6 : صفحه 60
  • انوار الاصول جلد 3 : صفحه 22، 504
  • شرح اصول فقه جلد 3 : صفحه 434