حِلم
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
حلم
حِلم: بردباری.
به کسی که در برابر رفتار سفیهانه و جاهلانه دیگری بردباری میورزد 'حلیم' و به رفتار او 'حلم' گویند. 1 در روایتی از امام هادی علیه السّلام آمده است: 'حلم آن است که مالک خویشتن باشی و خشم خود را در عین قدرت، فروبری'. 2 از آن به مناسبت در باب تجارت و قضاء سخن گفتهاند.
صفت حلم از مکارم اخلاق و صفات خداوند متعال و پیامبران و امامان علیهم السّلام و مؤمنان شمرده شده3 و در روایات فراوانی بدان سفارش و تأکید شده است. 4
از آداب تجارت این است که تاجر حلیم باشد. 5 مستحب است قاضی حلیم باشد. 6 برخی قدما بردبار بودن را در قاضی شرط اهلیت وی برای قضاوت دانستهاند. 7
1. مجمع البحرین/ واژه 'حلم' × 2. مستدرک الوسائل 3 291 /11. بقره/ 225 و 235؛ توبه/ 114؛ صافات/ 101؛ بحارالانوار 4 111 - 110 /1. وسائل الشیعة 265 /15؛ بحار الانوار 49 /77 94 /47؛ مستدرک الوسائل 5 287 /11. جواهر الکلام 6 466 /22. العروةالوثقی ) تکملة ( 7 8 /3. الکافی فی الفقه/ 422 - 42.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 368
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «حِلم» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حِلم به زیرصفحه حِلم/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.