عملکردها

حق رجوع

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

حق رجوع: حق بازگشت و برهم زدن عقد یا ایقاع.

حق رجوع عبارت است از حق بازگشت و برهم زدن قرارداد، در عقدهای جایز، مانند هبه) ر هبه (، مضاربه) ر مضاربه (و شرکت) ر شرکت (که در پی حکم شارع به جواز این نوع عقود، برای دو طرف عقد ثابت می‏گردد. همچنین حق بازگشت شوهر به همسر خود در طلاق رجعی) ر طلاق رجعی (و حق بازگشت زوجه به بذل خود در طلاق خلع) ر خلع (. از عنوان یاد شده در بابهایی نظیر تجارت، هبه و طلاق سخن گفته‏اند.

حق رجوع در عقدهای جایز به معنای جواز رجوع هر یک از دو طرف عقد و برهم زدن آن است، که حکمی شرعی است، نه حق به معنای اصطلاحی) ر حق (. نتیجه آن عدم قابلیت برای اسقاط و نقل و انتقال است. چنان که مصالحه بر آن نیز صحیح نیست. 1

آیا حق رجوع زوج به زوجه در عدّه طلاق رجعی) ر عدّه (و نیز حق رجوع زوجه به بذل در طلاق خلع، حکمی شرعی است تا قابل اسقاط و مصالحه نباشد یا حقّی اصطلاحی، تا قابل اسقاط و مصالحه باشد؟ مسئله اختلافی است. 2

1. قواعد الاحکام 408 /2؛ جامع المقاصد 169 /9؛ العروة الوثقی ) تکملة ( 173 /3؛ حاشیه بر رساله ارث/ 28 و 30؛ مصباح الفقاهة 2 202 /6. جامع الشتات 151 /3؛ بلغة الفقیه 22 - 20 /1؛ وسیلة النجاة/ 390 و 796.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 336

اصطلاح‌نامه

اعم

حقوق ( فقه )

اخص

حق رجوع از هبه، حق رجوع زوج ( فقه )، حق رجوع زوجه

وابسته

اسقاط حق رجوع ( فقه )

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 336