حق ارتفاق ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
ارتفاق
ارتفاق: حق انتفاع از مباحات عمومی.
ارتفاق عبارت است از حق بهره مندی از مباحات عمومی مانند راه‌ها، خیابان‌ها، مساجد و میدان‌ها. از آن به مناسبت در باب هایی مانند صلح، شرکت و احیاء موات سخن رفته است.
استفاده از اماکن عمومی (--» اماکن عمومی) برای همگان جایز است 1 (--» مشترکات) .
از اقسام اقطاع، اقطاع رِفاق است؛
بدین معنا که حاکم اسلامی مکانی از راه‌ها یا محل اجتماع مردم را به کسی اعطا کند. فایده این کار، حق ارتفاقی است که شخص پیدا می‌کند و با رفتن او، دیگری نمی‌تواند جایش را تصرف کند. 2 این نوع اقطاع را برخی در صورت وسعت مکان و عدم مزاحمت برای دیگران جایز دانسته‌اند 3؛ لیکن مشهور عدم صحّت این نوع اقطاع است 4 (--» اقطاع) .
1 - جواهر الکلام 38 81 - 83.
2 - تذکرة الفقهاء (ق) 2 411 و جامع المقاصد 7 37.
3 - تذکرة الفقهاء (ق) 2 411 و المبسوط 3 276.
4 - جواهر الکلام 38 86 و المبسوط 3 273.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 344
اصطلاح‌نامه
یادداشت دامنه
ارتفاق : حق انتفاع از مباحات عمومی
مترادفات
از واژه «حق ارتفاق ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: