حروف مجهوره

توضیح مفهومی

حروف مجهوره : حروف آشکارکننده صوت هنگام تلفظ

حروف 28 گانه عربی به لحاظ مخفی بودن یا آشکار شدن صوت هنگام تلفظ (داشتن صفت جهر یا همس) به دو دسته می‌شوند:

1. «حروف مجهوره»: جَهْر یعنی آشکار شدن صوت هنگام تلفظ که به سبب ارتعاش تارهای صوتی هنگام خروج حرف ایجاد می‌شود. حروفی که به طور ذاتی این صفت را دارند و با صدای بلند تلفظ می‌شوند «حروف مجهوره» نامیده می‌شوند.

حروف مجهوره 18 حرف هستند: همزه - ب - ج - د - ذ - ر - ز - ض - ط - ظ - ع - غ - ق - ل - م - ن - و - ی.

2. «حروف مهموسه»: حروفی هستند که هنگام تلفظ، تارهای صوتی ارتعاش نمی‌یابد و صوت حنجره در صدای آن‌ها شنیده نمی‌شود و فقط با هوایی تلفظ می‌شوند که از مخرج آن حروف بیرون می‌آید؛ یعنی بدون کمک گرفتن از تارهای صوتی ادا می‌شوند. این حروف عبارتند از: ت - ث - ح - خ - س - ش - ص - ف - ک - هـ. حرف مهموسه در این جمله جمع شده است: «حثّهُ شخصٌ فسکت».

برای تشخیص حروف مجهور از مهموس می‌توان هر دو گوش را با انگشتان سبابه بست و در این حال اگر صدای حرف تلفظ شده که به صورت ساکن و با کشش ادا می‌شود در جمجمه بپیچد، از حروف مجهور است؛ مانند: حرف «ز» در لفظ «از»؛ اما اگر از صوت مذکور خبری نباشد، از حروف مهموس است؛ مانند: حرف «س» در تلفظ «اَس».

نیز ر.ک:صفت جهر، صفت همس.

منابع

1. العقد الفرید فی فن التجوید : صفحه 40
2. الرائد فی تجوید القرآن : صفحه 47
3. کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم جلد 1 : صفحه 440

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «حروف مجهوره» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

حروف جهر

اعم

حروف قرآن ( علوم قرآنی )

وابسته

صفت جهر

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حروف مجهوره به زیرصفحه حروف مجهوره/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اعجاز القرآن : صفحه 44
• التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 182
• الرائد فی تجوید القرآن : صفحه 47
• العقد الفرید فی فن التجوید : صفحه 40
• الموضع فی التجوید : صفحه 88
• تجوید استدلالی : صفحه (135-136)، 136
• تجوید جامع : صفحه 52
• حلیة القرآن قواعد تجوید مطابق با روایت حفص از عاصم جلد 2 : صفحه (50-51)
• زنده جاوید و اعجاز جاویدان جلد 2 : صفحه 50
• سر البیان فی علوم القرآن : صفحه 168
• سلسله مباحث قرآن شناسی : صفحه 45
• شناخت سوره های قرآن : صفحه 137
• کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم جلد 1 : صفحه 440
• مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 233