جناس مصحّف

توضیح مفهومی

جناس مصحّف : جناس در دو لفظ یکسان در کتابت و مختلف در تلفظ و تعداد نقطه

«جناس مصحّف» یا جناس تصحیف آن است که دو رکن جناس در نوشتار یکسان، اما در نقطه هایشان متفاوت باشند، مانند بوسه و توشه در این بیت سعدی که خودش آن را «تصحیف» نامیده است:

• مرا بوسه گفتا به تصحیف ده که درویش را توشه از بوسه به*

مثال قرآنی برای این نوع جناس:

1. «وَالَّذِی هُوَ یُطْعِمُنِی وَیَسْقِینِ ** وَإِذَا مَرِضْتُ فَهُوَ یَشْفِینِ» (شعراء// 79 - 80) .

در این آیه، حروف دو کلمه «یسقین» و «یشفین» در کتابت یکی هستند و در تلفظ و نقطه مختلف.

2. «وَهُمْ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعًا» (کهف// 104) .

در این آیه، در دو کلمه «یحسبون» و «یحسنون» جناس مصحّف واقع شده است.

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 450
2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 311
3. محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 128

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «جناس مصحّف» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

جناس خط

اعم

جناس

منابع

• آموزش علوم قرآن جلد 3 : صفحه 311
• اعجاز القرآن : صفحه 97
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 311
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 450
• البرهان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 506
• التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 594
• فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی جلد 3 : صفحه 450
• محیط المحیط قاموس مطول للغة العربیة : صفحه 128