جریب ( پیمانه )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
جریب
جَریب: واحد وزن/ واحد مساحت.
جریب به هر دو معنا در کلمات فقها به کار رفته است.
جریب به معنای نخست، در گذشته پیمانهای بوده که وزن اشیا با آن سنجیده میشد؛ لیکن در مقدار آن همچون مقدار قفیز) ر قفیز (اختلاف است. برخی، چهار و برخی، ده قفیز گفتهاند. برخی گفتهاند: ممکن است مقدار جریب در بلاد مختلف متفاوت باشد و در بعضی شهرها به مقدار یک قفیز باشد. 1
مقدار جریب به معنای دوم بر حسب مناطق مختلف، متفاوت است. 2 البته جریب به این معنا دارای اثر شرعی نیست، بر خلاف جریب به معنای نخست. عنوان یاد شده در باب دیات آمده است.
دیه کشتن سگ نگهبان مزرعه بنابر مشهور یک قفیز گندم است که باید به صاحبش بپردازد؛ 3 لیکن در روایتی از امام صادق علیه السّلام، دیه آن یک جریب گندم تعیین شده است. 4 برخی، آن را مطابق احتیاط دانستهاند. 5
1. جامع المدارک 2 289 - 288 /6. بحار الانوار 3 277 /75. ریاض المسائل 4 345 - 344 /14. وسائل الشیعة 5 226 /29. تحریر الوسیلة 604 /2.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 77