جامع صحیحی

توضیح مفهومی

جامع صحیحی : مفهوم مشترک میان همه افراد صحیح یک موضوع فقهی

جامع صحیحی، مقابل جامع اعمی و به معنای مفهوم مشترکی است که صحیحی در بحث ' صحیح و اعم ' برای افراد و مصادیق مختلف عبادت یا معامله خاصی تصور می‌نماید که شامل تمام افراد صحیح می‌گردد؛ برای مثال، نماز صحیح، افراد و مصادیق مختلفی، نظیر نماز شکسته، کامل، غریق و مضطر دارد که برای این مصادیق باید قدر مشترکی (جامع) تصور شود.

اصولیون در تصویر جامع صحیحی اختلاف دارند:

1. برخی هم چون مرحوم ' محقق خراسانی ' معتقدند این جامع، جامع ذاتی (مقولی) است؛ به این معنا که جامع در عبادتی همانند نماز، عبارت است از چیزی که ' معراج مؤمن ' و یا ' ناهی از فحشا ' می‌باشد. این جامع، شامل همه افراد نماز، مثل نماز شکسته، کامل، غریق و مضطر خواهد بود ؛

2. عده‌ای معتقدند جامع صحیحی، نه جامع مقولی (ذاتی) و نه جامع عنوانی است، بلکه جامع وجودی است که مرتبه‌ای از مراتب وجود است. این مرتبه از ناحیه قلّت (کمّی) محدود است؛ یعنی باید جامع ارکان باشد؛ ولی از ناحیه زیادی و کثرت لابشرط است ؛

3. برخی هم چون مرحوم ' محقق خویی ' در ' اجودالتقریرات '، گفته‌اند شارع مقدس، مخترع الفاظ عبادات و معاملات است و به همین خاطر درباره نماز فرموده است: ' الصلوة اوّلها التکبیر و آخرها التسلیم ' و نیز فرموده: ' الصلوة ثلثها الرکوع و ثلثها السجود و ثلثها الطهور '، به این ترتیب، هر آن چه را که شارع به عنوان مخترع و واضع اعتبار کرده است، همان مسمای عبادت و جامع است و بقیه اجزا و شرایط به صورت لابشرط در مسمّا، اخذ شده است ؛

4. ' امام خمینی ' (ر ه) درباره جامع صحیحی می‌گوید: جامع صحیحی در مرکبات اعتباری ـ مانند نماز ـ همان هیئت اتصالی است که در آن اجزا و مواد خاصی نظیر ذکر، قرائت، رکوع و سجود به صورت لابشرط اخذ شده است، به گونه‌ای که این اجزا و مواد در آن هیئت اتصالی فانی و مندک بوده و این هیئت بر میسور هر یک از آن اجزا صادق است .

نیز ر.ک:جامع اعمی (صحیح و اعم).

منابع

1. تهذیب الاصول : صفحه 1
2. تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه (71-82)
3. انوار الاصول جلد 1 : صفحه (102-105)
4. سیری کامل در اصول فقه جلد 119,2 : صفحه (147-154)
5. مفاتیح الاصول : صفحه (201-202)
6. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «جامع صحیحی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

جامع بنا بر صحیح، جامع بین افراد صحیح

اعم

جامع ( معنا )

وابسته

جامع اعتباری، جامع اعمی ( صحیح و اعم )، صحیح و اعم

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه جامع صحیحی به زیرصفحه جامع صحیحی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 37، 40
• اصول الاستنباط : صفحه 63
• الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 232، 234، 237، 238، 239، 240، 253
• المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 157، 161، 163، 164، 165، 166، 167، 169، 170
• المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 174، 175، 176، 180، 181، 182، 183
• انوار الاصول جلد 1 : صفحه 101، 102، 103، 104، 105
• بحوث فی الاصول جلد -1 : صفحه 33، 34، 36، 49
• بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 192، 193، 195، 196، 197
• تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه (71-82)، 72، 78
• تهذیب الاصول : صفحه 1، 73
• حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 56، 57، 58
• سیری کامل در اصول فقه جلد 119,2 : صفحه (147-154)
• سیری کامل در اصول فقه جلد 2 : صفحه 119، (147-154)
• سیری کامل در اصول فقه جلد 2,119 : صفحه (147-154)
• سیری کامل در اصول فقه : صفحه 2، 119(147-154)
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 37
• فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 65، 73
• کفایة الاصول : صفحه 24، 39
• محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 139، 144، 150، 151، 152، 153، 155
• مفاتیح الاصول : صفحه (201-202)
• مقالات الاصول جلد 1 : صفحه 150
• منتقی الاصول جلد 1 : صفحه 210، 214، 215، 217، 219، 220، 221، 223، 224، 250
• نهایة الاصول : صفحه 47
• نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 79، 86