عملکردها

جاسوسی ( فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

رده‌ها
(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

جاسوسی

جاسوسی: خبر چینی برای دشمن.

جاسوسی عبارت است از گردآوری و گزارش مخفیانه اخبار و اطلاعات سرّی کسی یا مؤسسه‏ای و یا کشوری به طرف مقابل یا افراد و یا کشور ذی نفع. از احکام آن در باب جهاد سخن گفته‏اند.

جاسوسی مسلمانی علیه مسلمانان، حرام و موجب ثبوت تعزیر) ر تعزیر (است؛ هر چند امام علیه السّلام می‏تواند او را عفو کند. 1

جایز نیست فرمانده لشکر، کسی را که علیه مسلمانان جاسوسی می‏کند یا جاسوسی را پناه می‏دهد، همراه خود به جنگ ببرد و اگر چنین فردی در جنگ شرکت کند، از غنایم سهمی نمی‏برد. 2

جاسوسی کردن علیه کفّار، به نفع مسلمانان جایز است و بنابر تصریح برخی، جاسوس از غنایم نیز سهم می‏برد. 3

امان دادن) ر امان (به جاسوس دشمن باطل است. 4

پناه دادن کافر ذمّی) ر اهل ذمّه (جاسوس مشرکان را، در صورتی که خودداری از آن در عقد ذمّه شرط شده باشد، موجب بطلان عقد می‏شود و در صورت عدم اشتراط، قرارداد باطل نمی‏شود، لیکن ذمّی تعزیر می‏گردد. 5 برخی، پناه دادن جاسوس را مطلقا

موجب بطلان عقد دانسته‏اند؛ هرچند ترک آن در عقد شرط نشده باشد. 6

1. المبسوط 15 /2؛ جواهر الفقه/ 51؛ قواعد الاحکام 2 505 /1. جامع المقاصد 389 - 388 /3؛ تحریر الاحکام 3 139 /2. جواهر الکلام 5 100. 4 201 /21. قواعد الاحکام 482 - 481 /1؛ جواهر الکلام 6 268 /21. الدروس الشرعیة 34 /2؛ الروضة البهیة 389 - 388 /2.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 36

اصطلاح‌نامه

اعم

تجسس

اخص

جاسوسی برای حربی، جاسوسی علیه کفار، جاسوسی علیه مسلمان

وابسته

امان به جاسوس، جاسوس ( فقه )، سِرّ

== منابع ==%D8%AC%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 3 : صفحه 36