تکلیف تسجیلی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تکلیف تسجیلی : امر و نهی کردن به غرض اتمام حجّت، بدون اراده تحقق متعلَّق در خارج
تکلیف تسجیلی، مقابل تکلیف بعثی بوده و به تکلیفی گفته می‌شود که از سوی مولا در حالی متوجه مکلف می‌شود که به عصیان وی در مقابل آن علم دارد، ولی غرض از تکلیف کردن مکلف‌به آن، اتمام حجت نسبت به او و بستن راه‌های عذر بر وی به منظور حتمی شدن عقاب بر او می‌باشد.
توضیح:
در جایی که تکلیف نزد مولا دارای مصلحت و محبوبیت بوده و مکلف نیز قدرت امتثال آن را دارد، یعنی همه شرایط تکلیف فراهم است، اگر مولا به عصیان مکلف علم داشته باشد، باز می‌تواند او را تکلیف کند تا حجت بر او تمام و عقاب از این طریق بر او حتمی گردد؛ به چنین تکلیفی، تکلیف تسجیلی گویند.
نکته:
در تکلیف تسجیلی، بر خلاف تکلیف بعثی، بعث حقیقی به سوی مطلوب وجود ندارد.
نیز ر.ک:تکلیف بعثی.
منابع
- منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 2 : صفحه (282-283)
- بدایع الافکار : صفحه 341
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «تکلیف تسجیلی» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: