عملکردها

تکرار ( اسباب اجمال )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تکرار ( اسباب اجمال ) : ذکر مجدّد بخشی از مفاد کلام واحد در لابه‌لای آن؛ از اسباب اجمال ظاهری آیات

برخی از دانشمندان اهل‌سنت گفته‌اند یکی از اسباب اجمال ظاهری در آیات قرآن 'تکرار' است. 'تکرار' اتصال کلام را در ظاهر قطع می‌کند و آیه دچار اجمال می‌شود؛ مانند:

1. «قَالَ الْمَلأُ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُواْ مِن قَوْمِهِ لِلَّذِینَ اسْتُضْعِفُواْ لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحًا مُّرْسَلٌ مِّن رَّبِّهِ» (اعراف// 75) که «لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ» از نظر مصداق، همان «لِلَّذِینَ اسْتُضْعِفُواْ» است که با تکرار آن، اتصال کلام قطع شده و در واقع معنای آیه چنین است: «قال الملأ الذین استکبروا من قومه لمن آمن من الذین استضعفوا».

2. «وَمَا یَتَّبِعُ الَّذِینَ یَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ شُرَکَاء إِن یَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ» (یونس// 66) که معنای آیه چنین است: «و ما یتّبع الذین یدعون من دون الله شرکاء إلّا الظنّ».

نیز ر.ک:تکرار (بدیع).

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 214
  2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 60

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «تکرار ( اسباب اجمال )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تکریر

اعم

اسباب اجمال آیات

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تکرار ( اسباب اجمال ) به زیرصفحه تکرار ( اسباب اجمال )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • آموزش علوم قرآن جلد 3 : صفحه 224
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 60
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 214
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 233