تکبیرات افتتاحیه
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
تکبیرات افتتاح
تکبیرات افتتاح: تکبیرهای آغازین نماز. 1
از آن در باب صلات سخن رفته است.
در آغاز نماز - علاوه بر تکبیرة الإحرام) ر تکبیرة الإحرام (که جزء نماز و واجب میباشد - گفتن شش تکبیر دیگر مستحب است. اکتفا به سه یا پنج تکبیر نیز جایز است. به تکبیرات یادشده) هفتگانه، پنجگانه یا سه گانه (تکبیرات افتتاحیّه گفته میشود.
درصورت گفتن تکبیرات افتتاح، در اینکه تکبیرة الإحرام یکی از آن تکبیرات است، در نتیجه نماز تنها با یک تکبیر که به نیّت تکبیرة الإحرام گفته میشود، افتتاح میگردد ویا افتتاح نماز با مجموع تکبیرات نیز صحیح است، بدین معنا که مجموع تکبیرها تکبیرة الإحرام را تشکیل میدهد، اختلاف است. مشهور قول اوّل است، بلکه بر آن ادعای اجماع شده است.
بنابر قول مشهور - که تکبیرة الإحرام را یکی از تکبیرها میداند - در اینکه نماز گزار مخیّر است بین اینکه هر یک از تکبیرات را تکبیرة الإحرام قرار دهد یا تنها تکبیر اوّلی - بنابر نظر برخی - یا آخری را - بنابر رأی برخی دیگر - اختلاف است. 2
استحباب تکبیرات افتتاح در نمازهای مستحب نیز ثابت است؛ هرچند از برخی قدما اختصاص آن به نمازهای واجب نقل شده است. گروهی نیز استحباب آن را
به هفت مورد اختصاص دادهاند: نمازهای واجب، نماز وتیره، نماز وتر، رکعت اوّل نافله ظهر، نافله مغرب، نماز احرام و نماز شب. احتمال میرود مراد قائلان به این قول تأکید استحباب در موارد یادشده باشد نه اختصاص آن. 3
تکبیرات افتتاح را میتوان پی درپی گفت؛ لیکن افضل آن است که بعد از گفتن هر یک از تکبیرات سوم، پنجم و هفتم دعاهای وارد شده خوانده شود. 4
برای امام مستحب است تکبیرة الإحرام را بلند ادا کند تا مأمومین بشنوند، لیکن شش تکبیر دیگر را آهسته بگوید. 5
1. العروةالوثقی 2 629 /1. جواهر الکلام 220 - 213 /9؛ مستمسک العروة 3 77 - 70 /6. مستمسک العروة 4 78 - 77 /6. العروة الوثقی 5 630 /1. مستمسک العروة 81 /6.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 594
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «تکبیرات افتتاحیه» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- به لحاظ امام و مأموم:
- تکبیرات افتتاحیه امام، تکبیرات افتتاحیه ماموم
- به لحاظ تعداد:
- تکبیرات پنج گانه افتتاحیه، تکبیرات سه گانه افتتاحیه، تکبیرات شش گانه افتتاحیه، تکبیرات هفت گانه
- به لحاظ نوع نماز:
- تکبیرات افتتاحیه نماز مستحب، تکبیرات افتتاحیه نماز میت، تکبیرات افتتاحیه نماز واجب
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تکبیرات افتتاحیه به زیرصفحه تکبیرات افتتاحیه/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.