تولی (دوستی اهل بیت)

توضیح مفهومی

تولّی: دوست داشتن اهل بیت علیهم السّلام و پذیرش ولایت و امامت ایشان.

تولّی به معنای یاد شده اصطلاحی در برابر تبرّی از مهم‏ترین آموزه‏های اعتقادی نزد شیعه امامیّه است. در قرآن کریم، مودّت و محبّت ذی‏القربی) اهل بیت (علیهم السّلام مزد رسالت رسول اکرم صلّی اللَّه علیه وآله تعیین گشته1 و در روایات بر آن فراوان تأکید شده2 و بلکه اساس و پایه اسلام برشمرده شده3 و دینداری و ایمان، بدان منوط گردیده است. 4 و در برخی روایات، ولایت اهل بیت علیهم السّلام در کنار نماز و روزه و زکات و حج از ارکان اسلام و بلکه مهم‏ترین رکن آن تلقّی شده است. 5

مراد از محبّت اهل بیت علیهم السّلام - که روایات بر آن تأکید کرده‏اند - پذیرش امامت و ولایت امامان علیهم السّلام و تسلیم در برابر آنان و تصدیق و تبعیّت از ایشان در رفتار و گفتار و قراردادن آنان در جایگاهی است که خدای متعال برای آنان قرار داده است. از این‏رو، مقدّم

________________________________________

668

داشتن دیگران بر آنان در این قلمرو، در واقع خروج از دایره محبّت محسوب می‏شود. 6

این همه تأکید و اهتمام به مسئله تولّی در متون دینی برای این است که محبّت به اهل بیت علیهم السّلام و پذیرش ولایت ایشان در واقع، محبّت به خدا و پیامبر خدا صلّی اللَّه علیه و آله و قبول ولایت خدا و رسول او است. چنان‏که دشمنی با آنان، دشمنی با خدا و رسول و انکار ولایت ایشان، انکار ولایت خدا و رسول و دخول در ولایت شیطان است. 7 از عنوان تولّی به مناسبت در باب طهارت و صلات سخن رفته است.

تولّی همراه تبرّی - که مفهوم متضاد و مخالف آن است - از واجبات8 و بلکه مهم‏ترین رکن اسلام9 و تحقق‏بخش ایمان) ر ایمان (است10 و از اموری است که به محتضر) ر احتضار (و میّت، تلقین می‏شود. 11

) ر تبرّی (

1. شوری/ 2 23. بصائر الدرجات/ 385 - 384؛ کامل الزیارات/ 356؛ علل الشرائع 141 /1؛ وسائل الشیعة 299 /24؛ مستدرک الوسائل 3 151 /1. وسائل الشیعة 4 184 /15. بحار الانوار 5 241 /69. وسائل الشیعة 6 18 /1. الشهاب الثاقب/ 7 144. بحار الانوار 88 /27 و 8 136. بدایع الکلام/ 264؛ مرآة العقول 259 /8؛ وسائل الشیعة 176 /16؛ التعلیقة علی المکاسب 9 232 /1. الحدائق الناضرة 10 423 /18. البیان/ 11 241. کشف الغطاء 251 /2 و 289.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 667

اصطلاح‌نامه

اعم

واجبات

وابسته

ایمان ( خاص )، تبری ( فقه )، محتضر

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تولی (دوستی اهل بیت) به زیرصفحه تولی (دوستی اهل بیت)/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 667