تنقل
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تنقل : انتقال گوینده از یک معنا به معنای دیگر؛ از اسباب تقدیم لفظ
'تنقّل' یکی از اسباب تقدیم و تأخیر است. تنقّل در لغت به معنای جابه‌جایی و انتقال از چیزی به چیز دیگر، و در اصطلاح، به‌این معنا است که گوینده از معنایی به معنای دیگر منتقل شود.
برخی از موارد تنقل عبارتند از:
1. انتقال از نزدیک به دور: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُواْ رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَالَّذِینَ مِن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ ** الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الأَرْضَ فِرَاشاً وَالسَّمَاء بِنَاء ً» (بقره// 21 - 22) .
در این آیه، مخاطبان را بر 'من قبلکم' و همچنین 'ارض' را بر 'سماء' مقدم کرده و از چیز نزدیک به چیز دور منتقل شده است.
2. نقل از اعلی به ادنی: «شَهِدَ اللّهُ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ وَالْمَلاَئِکَةُ وَأُوْلُواْ الْعِلْمِ…» (آل‌عمران// 18) .
در این آیه، از لفظ جلاله 'الله' که در مرتبه اعلی است به 'ملائکه' و 'اولواالعلم' که در مرتبه ادنی است، منتقل شده است.
3. تنقل از ادنی به اعلی: «وَلاَ یُنفِقُونَ نَفَقَةً صَغِیرَةً وَلاَ کَبِیرَةً» (توبه// 121).
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 3 : صفحه 268
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تنقل به زیرصفحه تنقل/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.