تمکین زوجه ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
تمکین زوجه: مراد این است که زن جهت استمتاع، خود را در اختیار شوهر قرار دهد و استمتاع شوهر از خود را - جز در موارد وجود مانع عقلی یا شرعی - محدود به زمان یا مکان و یا کیفیت خاصّی نکند. 1
تمکین از حقوق واجب شوهر بر زن است و در صورت خودداری زن از آن بدون عذر، نفقه او به سبب تحقق نشوز) ر نشوز (بر شوهر واجب نخواهد بود.
البتّه در فقه، این بحث مطرح است که آیا نفقه زوجه به صرف عقد دائم بر زوج واجب میشود یا منوط به تمکین وی پس از عقد است؟ مشهور، قول دوم است. 2 برخی قول اوّل را برگزیده و افزودهاند تنها با ظهور نشوز، نفقه از عهده شوهر ساقط میشود؛ بنابر این در فرض عدم تحقق نشوز با عدم تمکین، تأمین نفقه بر شوهر واجب خواهد بود، هرچند - به عللی مانند درخواست نکردن شوهر - تمکین حاصل نشده باشد. 3
زن، پس از عقد و پیش از دریافت مهر میتواند از تمکین خودداری کند، به شرط آنکه مهرش نقد و امتناع، قبل از آمیزش باشد. 4 برخی، توانایی شوهر در پرداخت مهر را نیز بر شرایط یادشده افزوده و گفتهاند: اگر شوهر قدرت پرداخت مهر را نداشته باشد، زن حقّ امتناع از تمکین ندارد. 5 بر اصل حکم، ادعای اجماع شده است؛ لیکن برخی آن را نپذیرفته و گفتهاند: هر یک از زن و شوهر مکلّف به وظیفه خویش است؛ زن به تمکین و مرد به پرداخت مهر و هیچکدام بر دیگری توقّف ندارد و هرکدام به وظیفه خود عمل نکند، مرتکب معصیت شده است. 6
در ازدواج موقّت، استقرار همه مهر، متوقّف بر تمکین زن در تمامی مدّت تعیین شده در عقد است. 7
در موارد حرمت آمیزش) ر آمیزش (یا حرمت مطلق استمتاع) ر استمتاع (تمکین نیز بر زن حرام است.
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «تمکین زوجه ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- تمکین بشرط پرداخت مهریه، تمکین در زمان خاص، تمکین در مکان خاص، تمکین زوجه صغیره، تمکین فعلی، تمکین کامل زوجه، تمکین لفظی، تمکین ناقص زوجه
وابسته
- استمتاع، اطاعت از زوج، زوج صغیر، زوجه ( فقه )، زوجه لاغر، شرط تمکین، عدم تمکین زوجه، عرضه بر زوج، مهلت به زوجه برای تمکین، نفقه زوجه ( فقه )، نفقه زوجه معذور از تمکین
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تمکین زوجه ( فقه ) به زیرصفحه تمکین زوجه ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 24 : صفحه 587
- تبصرة المتعلمین : صفحه 188
- ترمینولوژی حقوق : صفحه 178
- جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 31 : صفحه 147
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 18 : صفحه 183
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 19 : صفحه 651
- شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام جلد 2 : صفحه 334، 348
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 633
- فرهنگ معارف اسلامی جلد 2 : صفحه 129
- قواعدالاحکام جلد 3 : صفحه 89
- مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 8 : صفحه 307، 308
- مستمسک العروة الوثقی جلد 14 : صفحه 64
- مهذب الاحکام جلد 25 : صفحه 198، 201