تفسیر متصوفه
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تفسیر متصوفه : تفسیر قرآن با رویکرد تأویلی و صوفیانه
در 'تفسیر متصوفه' مفسر تفسیر خویش را از قرآن بر یک حدس، کشف درونی یا شهود قلبی بنا می‌نهد؛ بی‌آن‌که این کشف، ارتباط و مناسبتی با ظاهر آیه داشته باشد.
روش متصوفه در تفسیر قرآن، ترک ظاهر آن و اعتماد به زبان باطن است. اینان معانی مورد نظر خود را از راه خاص و با تأویل از آیات قرآن به‌دست می‌آورند. متصوفه از این تأویل خاص به 'اشاره' تعبیر می‌کنند.
برخی از این تأویل‌ها ازاین قرارند: جبرئیل یعنی عقل عاقل؛ میکائیل یعنی روح آسمان ششم؛ اسرافیل روح آسمان چهارم؛ عزرائیل روح آسمان هفتم.
و همچنین در تفسیر آیه: «مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیانِ ** بَیْنَهُما بَرْزَخٌ لا یَبْغِیانِ» (الرحمان// 19 - 20) می‌خوانیم: 'مراد از بحرین، دریای هیولای انسانی و دریای روح مجرد است که هر دو در وجود انسانی با هم تلاقی می‌کنند که البته برزخ بین این دو دریا نفس حیوانی است که از نظر صفا، نه مثل روح مجرد است و نه مثل اجساد هیولایی'.
نیز ر.ک:تفاسیر متصوفه، مفسران متصوفه.
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 170
- المفسرون حیاتهم و منهجهم : صفحه 60
- مجله رسالة القرآن (فصلنامه) جلد 1 : صفحه 26
- تاریخ تفسیر : صفحه (143-162)
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «تفسیر متصوفه» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تفسیر متصوفه به زیرصفحه تفسیر متصوفه/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.