عملکردها

تفسیر عصر تابعین

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تفسیر عصر تابعین : آرای تفسیری در عصر تابعین

تفسیر عصر تابعین را باید سومین مرحله از مراحل تفسیر دانست. در این عصر که از پایان عهد صحابه آغاز می‌شود، فتوحات اسلامی گسترش یافت و بسیاری از صحابه در سرزمین‌های مختلف اسلامی پراکنده شدند؛ مثلاً ابن‌عباس به مکه و ابن‌مسعود به کوفه روانه شدند. این صحابه بزرگوار به تعلیم قرآن و حدیث به تابعین- که پیرامونشان گرد آمده بودند- پرداختند و به این طریق، سه مدرسه معروف تفسیری مکه، کوفه و مدینه شکل گرفت.

مصادر تفسیر در عصر تابعین عبارت بود از: قرآن کریم؛ سنت نبوی؛ اقوال صحابه؛ قوه فهم و قدرت استدلال.

ویژگی‌های تفسیر در عصر تابعین:

1. وارد شدن اسرائیلیات در تفسیر قرآن، به دلیل گرویدن بسیاری از اهل‌کتاب در این دوران به اسلام.

2. استوار بودن تفسیر بر مدار برداشت شخصی مفسر. هر مفسری تفسیر خویش را از یک صحابی می‌گرفت.

3. جدا شدن حدیث از تفسیر در این دوره.

4. فزونی اختلاف در تفسیر بین تابعین در مقایسه با عصر صحابه. گرچه همین اختلاف فهم نسبت به بعد از دوره تابعین اندک بود.

5. پیدا شدن اختلافات کلامی و به تبع آن، استفاده از تفسیر قرآن برای اثبات حقانیت مذاهب و آرای کلامی.

6. نگه داشتن آنچه تفسیر می‌شد به حسب ترتیب مصحف؛ هر چند لازم نبود یک مفسر همه قرآن را تفسیر کند.

نیز ر.ک:تفسیر تابعین.

منابع

  1. الفرقان و القرآن : صفحه (345-349)
  2. تاریخ تفسیر : صفحه (37-97)
  3. التفسیر و المفسرون جلد 1 : صفحه (103-135)
  4. التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب جلد 1 : صفحه 311

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «تفسیر عصر تابعین» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تفسیر دوره تابعین

اعم

عصر تلقی و تلقین تفسیر

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تفسیر عصر تابعین به زیرصفحه تفسیر عصر تابعین/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب جلد 1 : صفحه 311
  • التفسیر و المفسرون جلد 1 : صفحه 99، (103-135)، 485
  • الفرقان و القرآن : صفحه (345-349)
  • برهان روشن (البرهان علی عدم تحریف القرآن) : صفحه 68
  • تاریخ تفسیر : صفحه (37-97)
  • علوم القرآن : صفحه 271