تغلیب ( علوم قرآنی )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
تغلیب ( علوم قرآنی ) : جمع بین دو چیز و اطلاق حکم اختصاصی یکی از آن‌ها بر مجموع
«تغلیب» از مجازهای لغوی و به معنای اعطای حکم یک لفظ به لفظ دیگر، و لفظ غالب را در هر دو به کار بردن، و آن دو را که مختلف هستند همچون یکی به حساب آوردن است. مانند:
1. «وَ کانَتْ مِنَ الْقانِتِینَ» (تحریم// 12) ، و «إِلَّا امْرَأَتَهُ کانَتْ مِنَ الْغابِرِینَ» (اعراف// 83) .
در این آیات، اصل «القانتات» و «الغابرات» است؛ ولی به حکم تغلیب به جای لفظ مؤنث، از لفظ مذکر استفاده شده است.
2. «یا لَیْتَ بَیْنِی وَ بَیْنَکَ بُعْدَ الْمَشْرِقَیْنِ» (زخرف// 38) که منظور از «مشرقین» مغرب و مشرق است؛ ولی از باب تغلیب و به دلیل شهرت، مشرق بر مغرب غلبه داده شده است.
زرکشی می‌گوید: مجاز بودن تغلیب از آن رو است که لفظ در جای خودش استعمال نشده است.
منابع
اصطلاح‌نامه
اعم
اخص
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تغلیب ( علوم قرآنی ) به زیرصفحه تغلیب ( علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.