عملکردها

تعارض در محیط تشریع

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تعارض در محیط تشریع : تنافی میان دو حکم یا قانون در حوزه قانونگذاری

تعارض و تنافی میان دو یا چند سخن از یک گوینده، نزد عرف و عقلا به حسب موارد فرق می‌کند؛ گاهی عرف و عقلا دو سخن صادر شده از یک گوینده را در حوزه قانون گذاری و محیط تشریع غیر متعارض می‌بینند، در حالی که اگر همین دو سخن در حوزه تألیف کتاب و یا در سخنرانی و گفت گوهای معمولی از یک شخص صادر شود او را متّهم به تناقض گویی می‌کنند. این تفاوت، ناشی از آن است که عرف معمول و رایج در محیط تشریع و قانون گذاری با سایر موارد فرق می‌کند؛ در عرف قانون گذاری، این امر رایج است که مثلاً قوانین کلّی، عام و مطلق را در یک فصل بیان کنند و در فصول دیگر به بیان حدود و مخصّص‌ها و قیود آن قوانین بپردازند. از این رو، در حوزه قانون گذاری، بین عام و خاص و مطلق و مقیّد، نزد عرف و عقلا تناقض و تعارضی دیده نمی‌شود، چون این امر، شیوه رایجی است، اما همین موارد، در حوزه تألیف و گفت گوهای عادی، تناقض و تعارض شمرده می‌شود.

منابع

  1. الرسائل جلد 2 : صفحه 4
  2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

تعارض ادله

منابع

  • الرسائل جلد 2 : صفحه 4، 5