عملکردها

تعارض اسباب نزول ( اصول فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تعارض اسباب نزول ( اصول فقه ) : تنافی اقوال مفسّران و محدثان درباره شأن نزول آیات قرآن

تعارض اسباب نزول، از اقسام تعارض ادله لفظی و به معنای تنافی میان اسباب مختلف نزول آیه‌ای از آیات قرآن است که از سوی مفسران و محدثان بیان شده است، چنان که برای آیه: « یسألونک عن الروح قل الروح من امر ربی » [۱] ، دو شأن نزول نقل شده است:

1. در ' صحیح بخاری ' از ابن مسعود نقل شده که گفته: من و پیامبر (ص) در مدینه راه می‌رفتیم که جماعتی از یهود از آن جا عبور می‌کردند، برخی از آنان درباره حقیقت روح از پیامبر (ص) سؤال کردند و سپس این آیه نازل شد.

2. در ' صحیح ترمذی ' از ابن عباس نقل شده که وقتی عده‌ای از قریش درباره روح از پیامبر (ص) سؤال کردند، این آیه نازل شد.

بنا بر نقل اوّل، این آیه در مدینه، و بنابر نقل دوم، در مکه نازل شده است؛ پس بین دو سبب و شأن نزول، تنافی و تعارض وجود دارد.

پانوشت

  1. القرآن الکریم سوره 17 ، آیه 85

منابع

  1. التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 2 : صفحه (70-75)
  2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

تعارض نصوص کتاب

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تعارض اسباب نزول ( اصول فقه ) به زیرصفحه تعارض اسباب نزول ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 22، 23
  • التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة جلد 2 : صفحه (70-75)
  • القرآن الکریم سوره 17 ، آیه 85
  • مجله پژوهشهای قرآنی جلد 2 : صفحه 19، 162، 172، 195