تساوی ( فقه )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

توضیح مفهومی

تساوی: برابر و یکسان بودن.

از آن به مناسبت در بابهایی نظیر اجتهاد و تقلید، صلات، جهاد، سبق و رمایه، قصاص و دیات سخن رفته است.

اجتهاد و تقلید: دو مجتهدی که در علم و تقوا با یکدیگر برابرند غیر مجتهد می‏تواند از هر یک از آن دو تقلید) ر تقلید (کند. 1

صلات: بنابر مشهور، جایز است محل ایستادن امام و مأموم در نماز جماعت مساوی باشد. 2

مساوی بودن محل سجده با مکان ایستادن نماز گزار استحباب دارد. 3 نمازگزاردن برابر قبر معصوم علیه السّلام کراهت دارد. برخی آن را حرام دانسته‏اند. 4

جهاد: خانه‏ای را که ذمّی) ر اهل ذمّه (بنا یا تجدید بنا می‏کند نباید از خانه همسایگان مسلمانش بلندتر باشد. بنابر مشهور برابر بودن آن نیز جایز نمی‏باشد. 5

سبق و رمایه: از جمله شرایط صحّت عقد مسابقه) ر مسابقه (آن است که باید همه آنچه مسابقه با آنها صورت می‏گیرد - همچون اسبها - در اصل احتمال سبقت، با یکدیگر مساوی باشند، بدین معنا که در هر یک احتمال سبقت و پیشی گرفتن بر دیگری برود. 6

قصاص: از جمله شرایط قصاص، تساوی در دین و آزادی است؛ بنابر این مسلمان در برابر کافر7 و انسان آزاد در برابر برده8 قصاص نمی‏شوند. در قصاص اعضا، تساوی دو عضو - از نظر سلامت و اصلی بودن - شرط است. بنابر این عضو سالم در برابر عضو فلج و انگشت اصلی در برابر انگشت زاید قصاص نمی‏شود.

________________________________________

466

تساوی در محل عضو نیز - در صورتی که آن محل در جانی وجود داشته باشد - باید رعایت گردد. به عنوان مثال، دست راست در مقابل دست راست قطع می‏شود و در صورت عدم وجود آن محل در جانی، بنابر مشهور تساوی در محل شرط نیست و در مثال یادشده به جای دست راست، دست چپ جانی بریده می‏شود. 9

در قصاص جراحت سر و صورت، در مساحت زخم و جراحت از جهت طول و عرض) نه عمق (تساوی باید رعایت گردد. 10

دیات: دیه اعضای زن و مرد در صورت عدم افزایش آن بر ثلث دیه کامل، مساوی خواهد بود. 11

) ر تسویه (

1. العروةالوثقی 2 6 /1. مستمسک العروة 3 233 /7. جواهر الکلام 4 173 /10. العروة الوثقی 5 586 - 585 /1. جواهرالکلام 352 /43. 11 354. 10 351 - 348. 9 81. 8 150 /42. 7.