عملکردها

ترتیب تلاوت آیات

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

ترتیب تلاوت آیات : تلاوت قرآن به ترتیب موضعی آیات

بنا بر گزارش‌های تاریخی معتبر و متعدد، ترتیب موجود میان آیات در سوره‌ها، در برخی موارد، مطابق ترتیب نزول نیست، و پیامبر اکرم (ص) نسبت به برخی آیات دستور می‌دادند که در جای مشخصی از سوره هایی که قبل از آن نازل شده بودند، قرار داده شوند.

مراد از ترتیب تلاوت آیات این است که قرآن به همان ترتیبی که در سوره‌ها قرار گرفته‌اند تلاوت شوند، نه به ترتیبی که نازل شده‌اند.

گفته شده رسول خدا (ص) قرآن را به ترتیب آیات (ترتیب موضعی) می‌خواندند، نه به حسب ترتیب نزول آن‌ها؛ و این دلیل روشنی بر توقیفی و تعیینی بودن ترتیب تدوین و تلاوت آیات است و باید آیات قرآن به ترتیبی تلاوت شود که در مصحف‌ها تدوین یافته است.

و اما تلاوت سوره‌ها- بر خلاف تلاوت آیات- توقیفی و تعیینی نیست؛ بلکه قاری می‌تواند هر چه از سوره‌ها را برایش میسر است، بخواند؛ بدون آن‌که به ترتیب معینی ملزم باشد. دلیل بر این مطلب، حدیث حذیفه است که می‌گوید پیامبر اکرم (ص) در نماز شب سوره بقره و سپس سوره نساء و آن‌گاه سوره آل‌عمران را می‌خواند؛ درحالی‌که سوره آل‌عمران از نظر ترتیب، پیش از سوره نساء است.

منابع

  1. آشنایی با علوم قرآن : صفحه (190-192)

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «ترتیب تلاوت آیات» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

ترتیب آیات در تلاوت

اعم

ترتیب آیات

منابع

  • آشنایی با علوم قرآن : صفحه (190-192)
  • رسم المصحف العثمانی : صفحه 175