تخصیص قرآن به قیاس
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تخصیص قرآن به قیاس : تخصیص زدن آیه‌ای از قرآن با قیاس
از دیدگاه شیعه، اصل قیاس باطل است؛ در نتیجه، تخصیص قرآن با آن به طریق‌اولی باطل است؛ اما ادعا شده که آیه حد زنا: «الزَّانِیَةُ وَالزَّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِئَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْکُم بِهِمَا رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللَّهِ»؛ «به هر زن زناکار و مرد زناکاری صد تازیانه بزنید و اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید در (کار) دین خدا نسبت به آن دو دلسوزی نکنید» (نور// 2) با قیاس تخصیص خورده است؛ زیرا این آیه، هر زانی اعم از آزاد و بنده را شامل می‌شود و حد آن صد ضربه تازیانه است؛ ولی می‌گویند این حکم در باره عبد به‌خاطر مقایسه‌ای که با «اَمه» (کنیز) صورت گرفته تخصیص خورده است: «فَإِنْ أَتَیْنَ بِفَاحِشَةٍ فَعَلَیْهِنَّ نِصْفُ مَا عَلَی الْمُحْصَنَاتِ مِنَ الْعَذَابِ»؛ «پس چون به ازدواج (شما) درآمدند اگر مرتکب فحشا شدند پس بر آنان نیمی از عذاب ( مجازات) زنان آزاد است» (نساء// 25).
منابع
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 54
- دراسات فی القرآن الکریم : صفحه 183
- مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 144
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تخصیص قرآن به قیاس به زیرصفحه تخصیص قرآن به قیاس/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.