تحریف معنوی ( اصول فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
تحریف معنوی ( اصول فقه ) : تغییر معنایی و مفهومی آیات قرآن
تحریف معنوی، که مقابل تحریف لفظی می‌باشد، به معنای تغییر معنایی و مفهومی آیات قرآن است، مانند: تغییر معنای کلمه‌ای از کلمات قرآن، هم چون کلمه ' ولیّ ' در آیه شریفه: « انما ولیکم الله و رسوله و الذین آمنوا… » [۱] که در اصل به معنای مولا، حاکم و سرپرست آمده است، اما برخی ـ به خاطر رسیدن به مقاصد خود ـ معنای آن را تغییر داده و گفته‌اند: ' ولی ' در این جا به معنای دوست و صدیق است.
مورد دیگر از تحریف معنوی، حمل و تطبیق آیه‌ای از قرآن کریم بر غیر مورد آن، و در واقع دست بردن در شأن نزول آیه است، مانند تحریفی که ' سمرة بن جندب ' در آیاتی از قرآن انجام داد؛ او صد هزار درهم از ' معاویة بن ابی سفیان ' گرفت تا بگوید: آیه « و من الناس من یشری نفسه ابتغاء مرضات الله و الله رئؤف بالعباد » [۲] در مورد ' ابن ملجم ' قاتل امام علی (ع) ، و آیه « و من الناس من یعبد الله علی حرف » [۳] درباره امام علی (ع) نازل شده است.
خداوند این گونه تحریف‌ها را به یهود نسبت داده و می‌فرماید: « من الذین هادوا یحرفون الکلم عن مواضعه » [۴] . چون یهود، با اهل ثروت و قدرت دوست بودند، حلال خدا را حرام و حرام خدا را حلال کرده و کلام خداوند را تأویل می‌نمودند.
نکته:
این نوع تحریف‌ها به کرامت و عظمت و اعجاز قرآن کریم خدشه‌ای وارد نمی‌سازد، زیرا الفاظ و معانی قرآن در سینه مؤمنانی که شب و روز آن را قرائت می‌کنند محفوظ است.
پانوشت
منابع
- المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 155
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه (343-344)
- قوانین الاصول جلد 1 : صفحه 403
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تحریف معنوی ( اصول فقه ) به زیرصفحه تحریف معنوی ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.