تجافی در نماز
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
تجافی
تَجافی: دور کردن بازوان و آرنجها از پهلو و همچون دو بال گشوده قرار دادن آنها/ بلند کردن شکم از زمین/ بلند کردن زانوها از زمین و به حالت نیم خیز قرار گرفتن.
تجافی در لغت به معنای قرار نداشتن در جای و برداشتن چیزی از جای خود آمده و در کلمات فقها در سه مورد در نماز به کار رفته است: حال رکوع و سجود و حالت نشستن مأموم هنگام تشهّد امام.
تجافی در رکوع به باز کردن دستها همچون دو بال گشوده، در سجود به بلند کردن شکم از زمین و قرار دادن دستها همچون دو بال گشوده و در حال تشهّد امام به بلند کردن مأموم زانوهای خود را از زمین و بر سینه پا نشستن و گذاشتن انگشتان دست بر زمین تحقّق مییابد.
در روایات1 و به تبع آن در کلمات فقها از تجافی در رکوع و سجود به »تخوّی« و »تجنیح« نیز تعبیر شده است. فقها از این عنوان در باب صلات سخن گفتهاند.
تجافی در رکوع و سجود برای مرد مستحب است. 2 البتّه تجافی به معنای بلند کردن شکم از زمین در حال سجده از دیدگاه برخی واجب است. 3
هرگاه مأموم در رکعت دوم یا آخر نماز به امام اقتدا کند، هنگام تشهّد امام عمل تجافی را انجام میدهد. در استحباب یا وجوب آن بر مأموم اختلاف است. ظاهر کلمات بیشتر فقها استحباب آن است. 4
1. وسائل الشیعة 323 /6 و 2 341. الروضة البهیة 619 /1 و 622؛ جواهر الکلام 105 /10؛ تحریر الوسیلة 3 172 /1. نهایة الإحکام 490 /1؛ مستند الشیعة 4 279 /5. جواهر الکلام 46 - 45 /14 و 50؛ العروة الوثقی) و حواشی () ج (166 /3؛ مستمسک العروة 287 - 286 /7؛ مستند العروة) الصلاة (5) قسم 313 - 311 / (2.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 353
اصطلاحنامه
یادداشت دامنه
دور کردن بازوان و آرنجها از پهلو و همچون دو بال گشوده قرار دادن آنها؛ بلند کردن شکم از زمین؛ بلند کردن زانوها از زمین و به حالت نیم خیز قرار گرفتن.
مترادفات
از واژه «تجافی در نماز» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
وابسته
== منابع ==index.php?catid=50