عملکردها

تابعیت اصلی

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تابعیّت اصلی: در نظامهای حقوقی عرفی برای تعیین تابعیّت اصلی فرد، به یکی از دو اصلِ نسب و زادگاه استناد می‏شود. در نظام حقوقی اسلام نیز این دو اصل با اندک تفاوتی وجود دارد. فردی که پدر و مادر او یا یکی از آنان هنگام انعقاد نطفه وی مسلمان باشند، مسلمان محسوب و از تابعیّت دولت اسلامی برخوردار می‏گردد؛ به گونه‏ای که حتّی اگر والدین او بعد از انعقاد نطفه مرتد شوند) ر ارتداد (تأثیری در تابعیّت او ندارد. 2

در نظامهای حقوقی عرفی مبدأ تابعیّت کودک هنگام تولّد او است ولی در اسلام، مبدأ، زمان انعقاد نطفه کودک و معیار آن انتساب وی به طرف مسلمان است؛ خواه پدر باشد یا مادر. بنابر این کودکی که مادرش مسلمان و پدرش کافر است، مسلمان و شهروند دولت اسلامی محسوب می‏گردد. 3

امّا زادگاه، از دید اسلام اصالتی ندارد و نمی‏تواند ملاک تعیین تابعیّت اصلی فرد

________________________________________

311

باشد و تنها در حدّ نشانی از نسب - در جایی که اصل نسب معلوم نباشد - به آن استناد می‏شود. بر این اساس، کودکِ سر راهی اگر در بخش مسلمان‏نشین سرزمین اسلامی پیدا شود، مسلمان به شمار می‏رود و از تابعیّت دولت اسلامی برخوردار خواهد بود.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 310

اصطلاح‌نامه

اعم

تابعیت ( فقه )

منابع

  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 310