بیع ضمنی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
بیع ضمنی: بیع حاصل از انشای امری دیگر؛ مقابل بیع مستقل.
بیع یا به انشای مستقل تحقّق مییابد - مانند اینکه فروشنده بگوید: این کالا را به تو فروختم و خریدار قبول کند - و یا به انشای ضمنی که در ضمن انشای امری دیگر به ملازمه حاصل میشود، مانند اینکه شخصی به دیگری بگوید: بردهات را از طرف من در برابر هزار تومان آزاد کن و او قبول کند و برده را از طرف وی آزاد نماید. در اینجا لازمه آزاد کردن برده از طرف مقابل، مالکیت آن طرف نسبت به برده است؛ زیرا عتق، تنها در ملک صحیح است. از اینرو، درخواست آزاد کردن برده از جانب او به دو درخواست تجزیه میشود: نخست، درخواست تملیک برده و فروختن آن به وی و دیگری آزاد کردن برده از جانب او. در نتیجه، بیع در ضمن درخواست شخص از مولای برده به آزاد کردن او از طرف وی و پذیرش این درخواست از سوی مولا تحقّق مییابد. از این عنوان در باب تجارت سخن رفته است.
برخی تصریح کردهاند: اموری همچون صیغه که در بیع مستقل معتبر است در بیع ضمنی معتبر نیست1) ر بیع (.
1. نهایة الإحکام 451 /2؛ کتاب المکاسب 84 - 83 /3.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 188