بیع شرعی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
بیع شرعی: داد و ستد دارای اثر ازنظر شرع.
معاملهای که از نظر شرع موجب نقل و انتقال از دو طرف میگردد بیع شرعی
________________________________________
187
نامیده میشود؛ مقابل بیع عرفی. 1 از آن در باب تجارت سخن رفته است.
موضوع دلیلِ امضای بیع در مثل 'اَحَلَّ اللَّهُ البَیْع' بیع عرفی است؛ چه آنکه تنها بیع عرفی قابلیت امضا دارد. 2 در حقیقت شارع مقدّس معاملهای را که از نظر عرف بیع نامیده میشود، تأیید و امضا کرده است. بنابر این بیع شرعی همان بیع عرفی است مگر آنکه دلیل در موردی، گویای خلاف آن باشد، مانند معاطات) ر معاطات (که بنابر قول به افاده اباحه، بیع عرفی است لیکن بیع شرعیِ ملکیّتآور نیست.
برخی، موضوع دلیل اعتبار چیزی مانند صیغه را در بیع، بیع شرعی دانسته و در نتیجه بیع عرفی همچون معاطات را در اثر گذاری مشروط به صیغه ندانستهاند؛ 3 لیکن برخی آن را نپذیرفته و بیع عرفی را نیز مشروط به صیغه دانستهاند. 4
برخی گفتهاند: معاطات بنابر قول به اباحهآور بودن آن، بیع عرفی است؛ لیکن پس از تحقّق یکی از اسباب ملکیّت لازم، بیع شرعی خواهد بود. 5
) ر بیع (
1. مستند الشیعة 249 /14؛ حاشیة کتاب المکاسب) اصفهانی (2 154 /1. مصباح الفقاهة 85 /2؛ بلغة الطالب/ 54؛ فقه الصادق 217 /15؛ منهاج الفقاهة 3 44 /3. حاشیة کتابالمکاسب) اصفهانی (4 154 /1. بلغة الطالب/ 129. 5 134.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 186