عملکردها

بیع سنین

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

بیع سِنین: فروش کالا به مدّت یک سال/ بیع سلف یا نسیه‏ای که کالا یا بهای آن ظرف سه سال یا بیشتر تحویل شود.

از آن به مناسبت در باب تجارت سخن رفته است.

در حدیث نبوی - منقول از طریق عامه - از بیع سنین نهی شده است. 1

در بیان مراد از بیع سنین دو احتمال - که در شناسه بدانها اشاره رفت - داده شده است: نخست آنکه فروشنده به خریدار بگوید: این کالا را به مدّت یک سال به تو فروختم. حقیقت بیع در این نوع معامله، موقّت و محدود به زمانی معیّن است که

________________________________________

185

پس از آن زمان کالا به فروشنده و بهای آن به خریدار باز می‏گردد. چنین بیعی صحیح نیست؛ امّا اگر بایع ضمن فروش کالا، برای خود تا یک سال به شرط بازگرداندن ثمن، حقّ خیار فسخ قرار دهد جایز است. 2

دوم آنکه در بیع سلف زمان تحویل کالا و در معامله نسیه زمان تحویل بهای آن باید مشخّص باشد. این تشخّص بنابر مشهور - چه در جانب کمی و چه در جانب زیادی - حدّی ندارد؛ لیکن ابن جنید - بنابر آنچه از او نقل شده - به استناد نهی پیامبر صلّی اللَّه علیه و آله از بیع سنین گفته است: مدّت در جانب زیادی نباید از سه سال تجاوز کند. مشهور نهی یاد شده را حمل بر کراهت کرده و چنین معامله‏ای را مکروه دانسته‏اند. 3

1. المسند/ 144؛ صحیح المسلم 2 20 /5. نهایة الإحکام 3 524 - 523 /2. مختلف الشیعة 136 /5؛ جواهر الکلام 300 /24.

منابع

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 184

اصطلاح‌نامه

یادداشت دامنه

فروش کالا به مدّت یک سال

اعم

بیع ( فقه )

منابع

  • الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 9 : صفحه 200
  • فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 184
  • نهایة الاحکام فی معرفة الاحکام جلد 2 : صفحه 524