بدار

توضیح مفهومی

بدار : انجام وظیفه اضطراری در اول وقت

بدار، به معنای پیشی گرفتن و مبادرت به انجام مأمورٌ به اضطراری در ابتدای وقت، توسط مکلف مضطر می‌باشد، مثل آن که مکلف در اول وقت برای وضو آب نمی‌یابد ولی تا آخر وقت صبر نمی‌کند، بلکه در همان اول وقت تیمم کرده و نماز می‌خواند.

درباره جواز یا عدم جواز بدار، اختلاف است:

مرحوم ' آخوند خراسانی ' در بحث از اِجزای مأمورٌ به امر اضطراری از مأمورٌ به امر واقعی، می‌گوید: از نظر مقام ثبوت، احتمالاتی وجود دارد، و سپس در هر احتمال، بحث جواز یا عدم جواز بدار را نیز مطرح نموده است، به این بیان که:

1. اگر مأمورٌ به اضطراری (نماز با تیمم) ، مانند مأمورٌ به واقعی اولی (نمازبا وضو) به تمام مصلحت و غرض مولا وافی باشد، در این صورت، مبادرت به انجام نماز در اول وقت جایز است. اما اگر نماز با تیمم تنها در صورتی که در آخر وقت خوانده شود به تمام مصلحت وافی است، بدار جایز نیست و مکلف باید تا آخر وقت در حالت انتظار به سر برد و اگر دست‌رسی به آب پیدا نکرد، آن وقت به نماز با تیمم اقدام کند.

در همین فرض، اگر مکلف مأیوس باشد از این که تا آخر وقت عذر او بر طرف شود، جایز است در همان اول وقت نماز را با تیمم بخواند. در این فرض، این نماز، به تمام مصلحت وافی است.

ولی اگر از دست یابی به آب مأیوس نباشد، بلکه امید داشته باشد تا آخر وقت، آب به او برسد، باید صبر کند و بدار جایز نیست.

2. اگر مأمورٌ به امر اضطراری (نماز با تیمم) ، به تمام مصلحت مأمورٌ به امر واقعی اولی (نماز با وضو) وافی نباشد، در این صورت، برای مکلف بدار جایز نیست و باید در حالت انتظار به سر برد، زیرا ممکن است آب پیدا شود و او تمام مصلحت را استیفا نماید.

3. در صورتی که نماز با تیمم تمام مصلحت نماز با وضو را وافی نباشد، اما مصلحت باقی مانده در صورت خواندن نماز با تیمم، هم امکان استیفا داشته و هم استیفای آن لازم باشد ـ هر چند به صورت قضای نماز با وضو ـ در این جا مکلف مخیر است بدار نموده و بعد نماز را قضا کند یا تا آخر وقت صبر کند تا آب پیدا شود.

4. اگر نماز با تیمم، به تمام مصلحت نماز با وضو وافی نباشد و مصلحت باقی مانده امکان استیفا داشته باشد، ولی استیفای آن لازم نباشد بلکه مستحب باشد، در این صورت نیز بدار جایز است، زیرا مانعی برای مکلف تصور نمی‌شود، بنابراین او می‌تواند در اول وقت، مبادرت به خواندن نماز با تیمم کند، هر چند تکرار نماز در صورت پیدا شدن آب در اثنای وقت، مستحب است.

منابع

1. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 236
2. مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 312
3. تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 185
4. نهایة الافکار جلد 1,2 : صفحه 227
5. انوار الاصول جلد 1 : صفحه 326
6. نهایة الدرایة فی شرح الکفایة جلد 1 : صفحه 150
7. محاضرات فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 231
8. المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 196
9. المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 193
10. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

وابسته

اِجزای مأمورٌ به امر اضطراری

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه بدار به زیرصفحه بدار/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اصول الفقه جلد 1 : صفحه 236
• المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 193، 196
• الوافیة فی اصول الفقه : صفحه 86
• انوار الاصول جلد 1 : صفحه 326
• بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 138
• تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 180
• تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 185
• حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 197
• شرح اصول فقه جلد 2 : صفحه 100
• فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 245
• کفایة الاصول : صفحه (108-109)
• محاضرات فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 231، 248
• مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 90
• مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 312
• منتقی الاصول جلد 2 : صفحه 23
• نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 227، 241
• نهایة الافکار جلد 1,2 : صفحه 227
• نهایة الدرایة فی شرح الکفایة جلد 1 : صفحه 150