امید ( فقه )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ امید ( فقه )

◄ رجای مطلوبیت

توضیح مفهومی

امید: انتظار و توقّع حصول امری مطلوب.

از آن به مناسبت در باب هایی مانند اجتهاد و تقلید، طهارت، صلات، حج و تفلیس سخن رفته است.

امید بر دو گونه است:

1. داعی بر عمل: شرط صحّت عبادت، نیّت به معنای قصد انجام عمل به عنوان امتثال و تقرّب به خداوند است. اگر غرض از امتثال، تحصیل ثواب و رفع عقاب باشد - به این معنا که داعی بر امتثال، امید به ثواب الهی و رهایی از عقاب باشد - نیّت صحیح است، ولی اگر به قصد معاوضه و داد و ستد باشد، صحّت آن مورد اشکال قرار گرفته است 1 (--' نیّت) .

عمل غیر حرامی را که وجوب، استحباب، اباحه یا کراهت آن معلوم نیست، می‌توان به امید ثواب انجام داد. 2

2. شرط حکم: کسی که وظیفه اش تیمّم (--' تیمّم) است، در این که در وسعت وقت می‌تواند تیمّم کند و نماز بخواند یا آن که باید تا آخر وقت صبر کند و یا وجوب صبر منوط به امید به زوال عذر تا پایان وقت است و در صورت علم به عدم زوال، مبادرت به تیمّم جایز است، اختلاف می‌باشد. 3

بر بستانکاران مستحب است هنگام فروش مال مفلّس (--' تفلیس) ، برای افزایش قیمت کالا حضور داشته باشند. برخی در صورت امید به افزایش قیمت به واسطه حضور طلبکاران، حضور آنان را واجب دانسته‌اند. 4

به قول مشهور، اگر انجام حج با مانعی برخورد کند و امیدی به برطرف شدن آن نباشد، در صورت استقرار حج (وجوب آن در سال‌های قبل) بر وی واجب است

________________________________________

672

برای حج نایب بگیرد و اگر با امید به زوال عذر نایب بگیرد، کفایت نمی‌کند و بعد از زوال عذر باید، خود، حج بگزارد. 5

بر کسی که برای وضو یا غسل جهت خواندن نماز، آب در اختیار ندارد، واجب است جستجو کند. وجوب جستجو مشروط به امید دستیابی به آب است و در فرض نا امیدی، جستجو واجب نیست. 6 (--' یأس)

1 - العروة الوثقی 1 614.

2 - 11.

3 - جواهر الکلام 5 157 - 164.

4 - 25 329.

5 - العروة الوثقی 2 462.

6 - جواهر الکلام.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 671

اصطلاح‌نامه

یادداشت دامنه

انتظار و توقّع حصول امری مطلوب

مترادفات

از واژه «امید ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

رجاء ( فقه )

اعم

افعال جوانحی ( فقه )

اخص

رجای مطلوبیت

وابسته

تاخیر نماز، تحلل مصدود از حج، تیمم با امید دستیابی به آب

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه امید ( فقه ) به زیرصفحه امید ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 671