امر فعلی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
امر فعلی : مرتبه ابلاغ امر به مکلفان، بعد از مرتبه اقتضا و انشا
امر فعلی، مقابل امر انشایی است و به امری گفته میشود که بعد از وجود مقتضی و ملاک (مصلحت ملزمه) در متعلق آن، از جانب شارع (آمر) انشا و به مکلفان ابلاغ گردیده و در مورد آنها فعلیت پیدا میکند. بعد از این مراحل، اگر مکلف تمامی شرایط تکلیف را داشت و مانعی برای توجه تکلیف به وی وجود نداشت، امر بر او منجز میشود.
نکته:
اوامر شارع خطاب به همه مکلفان ـ چه عالم و چه جاهل ـ صادر شده است، ولی فعلیت حتمیه آنها منوط به اطلاع مکلف ـ از راه قطع و یا یکی از راههای ظنی معتبر ـ است که از آن تعبیر به ' ابلاغ ' و عدم وجود مانع، شده است.
منابع
- درر الفوائد : صفحه 138
- ایضاح الکفایة جلد 4 : صفحه 183
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «امر فعلی» بجای واژههای زیر استفاده کنید: