امر عرفی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
امر عرفی : امر صادر شده از سوی مقام بالاتر عرفی
امر عرفی، مقابل امر شرعی بوده و به امری گفته میشود که از سوی مقام بالاتر (غیر شارع) خطاب به مقام پایین تر، صادر میگردد، مثل این که از ناحیه مولای عرفی به بنده خود یا پدر به فرزند یا معلم به دانش آموز یا قانون گذار به مردم یا رئیس اداره به کارمندان، امری صادر گردد.
اوامر عرفی بیشتر برای ایجاد و حفظ نظم در جامعه (خانواده، اداره، کشور و غیره) و تنظیم روابط افراد با یک دیگر یا با دولت، سازمانها و نهادها و غیر آن صادر میگردد و تنها هنگامی که دارای ضمانت اجرای دولتی باشد، نام قانون به خود میگیرد.
به دیگر بیان، هر امری که از سوی شارع و شرع نباشد، امری عرفی است که ضمانت اجرای آن نیز تنها امور دنیوی، مانند: زندان، جریمه، انفصال از خدمت و غیره میباشد؛ بر خلاف اوامر شرعی که علاوه بر ضمانت اجرای دنیوی، ضمانت اجرای اخروی نیز دارد.
نکته:
مباحث مربوط به شرطیت یا عدم شرطیت علو و یا استعلا، در اوامر عرفی نیز مطرح است.
منابع
- محاضرات فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 128
- المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 34
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «امر عرفی» بجای واژههای زیر استفاده کنید: