عملکردها

امر به افراد

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

امر به افراد : امر به ماهیتِ همراه با مشخصات فردی

امر به افراد، عبارت است از امری که به ماهیت ' مأمورٌ به ' با خصوصیاتی که لازمه وجود خارجی آن ماهیت است تعلّق می‌گیرد.

توضیح:

در این مورد که آیا امر به طبایع تعلق می‌گیرد یا به افراد، میان اصولیون اختلاف است؛ مشهور اعتقاد دارند امر به طبیعت تعلق می‌گیرد، و برخی بر این اعتقادند که امر به افراد تعلق می‌گیرد، اما مراد از افراد، بر خلاف تصور برخی، افراد خارجی یا مصادیق نیست، زیرا فرد به این معنا، فقط در خارج محقق می‌شود و خارج ظرف سقوط تکلیف است نه عروض تکلیف، بلکه مراد از فرد در این بحث، طبیعت همراه با عوارض و مشخصات خارجی است؛ یعنی عوارض و مشخصاتی که لازمه وجود ماهیت در خارج است (حصه ماهیت) مانند: بودن در مکان یا در زمان خاص.

بنا بر این، مراد از طبیعت، ذات و ماهیت شیء مأمورٌ به، بدون مشخصات، می‌باشد و مراد از افراد، ذات و ماهیت شیء همراه با مشخصات فردی کلی (حصه) است؛ برای مثال، وقتی مولا می‌گوید: ' اکرم العالم ' اگر منظور او طبیعت باشد، مفهوم کلی ' اکرام ' متعلق امر است، ولی اگر مراد وی فرد باشد، حصه خاصی از طبیعت اکرام؛ یعنی اکرام در زمان معین، مکان معین، و به گونه‌ای معین ـ مثل اکرام با مهمان کردن شخص یا با هدیه دادن به او ـ متعلق امر است.

این نزاع، ثمره دارد؛ برای مثال، کسی که در تابستان با آب خنک وضو می‌گیرد و در اصل وضو ـ نه در ضمایم آن، مثل خنک شدن ـ قصد قربت دارد، بنا به نظریه تعلق امر به طبایع، وضوی او صحیح است، اما بنا به دیدگاه تعلق امر به افراد، باید هم در اصل وضو و هم در خنک شدن قصد قربت داشته باشد و اگر قصد خنک شدن داشته باشد وضوی او باطل است، هر چند در اصل وضو قصد قربت داشته باشد.

نیز ر.ک:امر به طبیعت.

منابع

  1. الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 10
  2. الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 73
  3. بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 403
  4. بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 395
  5. تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 342
  6. منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 2 : صفحه 552
  7. کفایة الاصول : صفحه 171
  8. انوار الاصول جلد 1 : صفحه 489
  9. ایضاح الکفایة جلد 2 : صفحه (479-486)
  10. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «امر به افراد» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

امر متعلق به افراد، تعلق امر به افراد

اعم

اوامر ( اصول فقه )

وابسته

امر به طبیعت

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه امر به افراد به زیرصفحه امر به افراد/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 210، 344
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 99، 105
  • الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 10، 73، 107
  • المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 94، 96، 97، 102، 183
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 475، 478
  • انوار الاصول جلد 1 : صفحه 489، 490، 491، 492، 493، 549
  • ایضاح الکفایة جلد 2 : صفحه (479-486)
  • بحوث فی الاصول جلد -1 : صفحه 101، 147
  • بحوث فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 395، 401، 402، 403
  • بحوث فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 56، 57
  • تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 367
  • تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 342، 381
  • حقایق الاصول جلد 1 : صفحه 184، 325، 357
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 80، 81
  • فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 416
  • کفایة الاصول : صفحه 171، 188
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 4 : صفحه 12، 13، 15، 16، 17، 18، 21
  • مقالات الاصول جلد 1 : صفحه 360
  • منتقی الاصول جلد 2 : صفحه 463، 464
  • منتقی الاصول جلد 3 : صفحه 26
  • منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 2 : صفحه 552
  • نهایة الاصول : صفحه 240، 254
  • نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 380، 381، 383، 385