اصول لفظی وجودی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اصول لفظی وجودی : اصول رافعِ شک در مطابقت اصل ظهور با اراده جدّی
اصول لفظی بر دو قسم است:
1. اصول لفظی وجودی، مثل: اصالت عموم، اصالت حقیقت و اصالت ظهور؛
2. اصول لفظی عدمی، مثل: اصالت عدم قرینه، اصالت عدم تقیید و اصالت عدم تخصیص.
منشأ شک در این که متکلم خلاف ظاهر کلام خود را اراده کرده یانه، دو چیز است:
أ. شک در مطابقت اراده استعمالی با ظهور کلام، از آن رو که استعمال مجازی احتمال داده می‌شود؛
ب. شک در مطابقت اصل ظهور با اراده جدی، و در حقیقت، شک در مطابقت اراده استعمالی با اراده جدی با قطع به تطابق اراده استعمالی و ظهور.
برای رفع شک ناشی از مطابقت اصل ظهور با اراده جدی، باید به اصول لفظی وجودی همانند: اصالت حقیقت، اصالت عموم و اصالت اطلاق، تمسک نمود، زیرا اراده جدی، مطابق با حقیقت، اطلاق و یا عموم است [۱] .
نیز ر.ک:اصول لفظی عدمی.
پانوشت
منابع
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 139
- المحکم فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 165
- فرهنگ نامه اصول فقه