اصالت عدم اشتراک
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اصالت عدم اشتراک : نفی احتمال وضع ثانوی برای یک لفظ
اصالت عدم اشتراک، از اصول لفظی است و کاربرد آن در جایی است که لفظی برای معنایی وضع شده و در معنای دیگری هم استعمال می‌شود، به گونه‌ای که احتمال داده می‌شود واضع، لفظ را برای معنای دوم هم وضع کرده باشد تا مشترک لفظی باشد. در چنین مواردی به کمک اصالت عدم اشتراک، احتمال وضع ثانوی منتفی می‌گردد.
برای مثال، صیغه امر برای وجوب وضع شده و در معنای دیگری مثل ندب هم به کار رفته و مکلف یقین به وضع ثانوی ندارد، ولی احتمال می‌دهد که واضع صیغه امر را برای معنای ندب هم وضع کرده باشد تا مشترک لفظی شود؛ در این مورد با تمسک به اصالت عدم اشتراک، این احتمال نفی می‌گردد.
در مورد اصالت عدم اشتراک، مادامی که اشتراک ثابت نشده باشد، لفظ بر معنای اول آن حمل می‌گردد و با اثبات اشتراک، لفظ در هیچ یک از معانی تعین پیدا نمی‌کند و مجمل باقی می‌ماند، مگر آن که قرینه‌ای (قرینه معینه) در کار باشد.
مدرک حجیت اصالت عدم اشتراک، بنای عقلا است.
منابع
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 37
- اصطلاحات الاصول : صفحه 57
- معارج الاصول : صفحه 50
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 41
- بدایع الافکار : صفحه 99
- بدایع الافکار : صفحه 69
- تحریرالمعالم : صفحه 32
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «اصالت عدم اشتراک» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اصالت عدم اشتراک به زیرصفحه اصالت عدم اشتراک/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.