اصالت حقیقت
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
اصالت حقیقت : حمل کلام بر معنای حقیقی، هنگام شک در مراد متکلّم
اصالت حقیقت، از مهم ترین اصول لفظی بوده و کاربرد آن در جایی است که معنای حقیقی و مجازی لفظ معلوم باشد، اما مراد متکلم مشخص نباشد؛ یعنی معلوم نباشد لفظ را در معنای حقیقی آن به کار برده یا در معنای مجازی آن؛ البته این در جایی است که قرینهای هم به نظر نرسد و فقط احتمال وجود آن باشد. در این صورت، عقلا میگویند: اصل هنگام شک در مراد متکلم، حمل کلام وی بر معنای حقیقی آن است و یا به بیان دیگر، اصل در استعمال، حقیقت است.
برای مثال، اگر شخصی بگوید: ' این خانه را در برابر آن ماشین به تملیک تو در میآورم ' و مخاطب شک کند که آیا مراد او عقد بیع است یا عقد صلح، در نزد عقلا کلام او بر اراده عقد بیع حمل میشود، چون تملیک، حقیقت در بیع است.
برخی از اصولیون معتقدند اصول وجودی، مثل اصالت حقیقت، به اصالت ظهور بر میگردد.
منابع
- الموجز فی اصول الفقه : صفحه 27
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 139
- اصطلاحات الاصول : صفحه 57
- اصول فقه : صفحه 20
- فرهنگ معارف اسلامی جلد 1 : صفحه 216
- فرهنگ معارف اسلامی جلد 1 : صفحه 207
- المحکم فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 165
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه (232-233)
- بدایع الافکار : صفحه 89
- سیری کامل در اصول فقه جلد 4 : صفحه 408
- سیری کامل در اصول فقه جلد 2 : صفحه 258
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاحنامه
مترادفات
از واژه «اصالت حقیقت» بجای واژههای زیر استفاده کنید:
اعم
نمایههای موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاحنامه).
برای دسترسی به نمایههای شامل واژه اصالت حقیقت به زیرصفحه اصالت حقیقت/نمایههای موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اصطلاحات الاصول : صفحه 57
- اصول السرخسی جلد 2 : صفحه 44
- اصول الفقه جلد 1 : صفحه 26، 35، 36
- اصول الفقه جلد 2 : صفحه 131، 139
- اصول فقه : صفحه 20
- الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه (232-233)
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 254
- الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 2 : صفحه 12، 13
- المحصول فی علم اصول الفقه جلد 1 : صفحه 339
- المحکم فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 165
- الموجز فی اصول الفقه : صفحه 27
- بدایع الافکار : صفحه 89
- حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 94
- سیری کامل در اصول فقه جلد 2 : صفحه 258
- سیری کامل در اصول فقه جلد 4 : صفحه 408
- فرائد الاصول جلد 2 : صفحه 752
- فرهنگ معارف اسلامی جلد 1 : صفحه 207، 216
- فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 578
- مبادی فقه و اصول : صفحه 7
- مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه : صفحه (33-37)
- مقدمه عمومی علم حقوق : صفحه 243