عملکردها

اسقاط همزه

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

اسقاط همزه : عدم تلفظ یکی از دو همزه؛ از گونه‌های تخفیف همزه

«تخفیف اسقاط» از گونه‌های تخفیف همزه است؛ یعنی اگر دو همزه در دو کلمه کنار هم قرار گیرند و همزه اول، حرف آخر کلمه اول و همزه دوم، حرف اول از کلمه دوم باشد، اگر حرکت دو همزه یکی باشد، همزه دوم، یای ساکن تلقی و از تلفظ حذف می‌شود؛ مانند: «هؤلاء إن کنتم» که خوانده می‌شود: «هولاء ین کنتم». البته برخی در این صورت، همزه دوم را به طور کلی حذف کرده‌اند.

و اگر حرکت هر دو همزه، فتحه باشد، برخی از صاحبنظران، همزه دوم را به مدّ تبدیل کرده‌اند؛ مانند: «جاء أجلهم» که خوانده‌اند: «جاء آجلهم».

و اگر هر دو همزه داری حرکت ضمه باشند مثل «اولیاء اولئک»، برخی همزه دوم را به واو مضمومه تبدیل کرده‌ و خوانده‌اند: «اولیاء وُلئک»، البته در هر سه مورد برخی همزه را نیز حذف کرده‌اند. در همزه محذوف که آیا همزه اول است یا دوم، اختلاف وجود دارد.

فایده این اختلاف این است که اگر همزه اولی ساقط شده باشد، مد حاصل، مد منفصل، و اگر همزه دومی ساقط شود، مد حاصل، متصل خواهد بود.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 321
  2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (341-342)

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «اسقاط همزه» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

تخفیف اسقاط

اعم

تخفیف همزه

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اسقاط همزه به زیرصفحه اسقاط همزه/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اسباب النزول جلد 1 : صفحه 399
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (340-342)، (341-342)
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 321