استقراض
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
استقراض
استقراض: درخواست قرض از کسی (--» قرض) .
اقتراض
اقتراض: وام گرفتن.
از آن به « اِستقراض » نیز تعبیر می‌شود. از این موضوع در باب قرض و به مناسبت در باب هایی مانند طهارت و حج سخن رفته است.
وام گرفتن در اصل، جایز است، لیکن در صورت نیاز نداشتن، مکروه می‌باشد. 1 در پاره‌ای موارد نیز مانند قرض گرفتن برای قربانی کردن 2، نظافت بدن با نوره 3، بر آوردن نیاز مؤمنان و صدقه دادن 4، مستحب است. در مواردی نیز که عمل واجبی مانند فراهم کردن آب برای وضو و غسل یا حفظ جان 5 یا آبروی مؤمنی بر آن متوقّف است، واجب می‌شود 6 و در صورت قصد و تصمیم به باز نگرداندن مال به صاحبش، حرام است. 7
ظاهر کلمات فقها، جواز اقتراض است؛ هر چند وام گیرنده توان باز پرداخت آن را نداشته باشد، امّا در این فرض از برخی قدما، قول به حرمت اقتراض نقل شده است 8 (--» قرض) .
1 - تحریر الوسیلة 1 652.
2 - وسائل الشیعة 14 210.
3 - 2 71.
4 - 9 435.
5 - العروة الوثقی 1 472.
6 - تحریر الوسیلة 1 652.
7 - مهذّب الاحکام 21 35.
8 - جواهر الکلام 25 67.
استسلاف: به سلف معامله کردن/ پیش دریافت/ قرض گرفتن.
واژه استسلاف در فقه در مفاهیم مختلف به کار رفته است....
مفهوم سوم: استسلاف به مفهوم قرض گرفتن (--' قرض) در باب‌های زکات و حج، به کار رفته است.
تقدیم زکات (--' زکات) پیش از رسیدن زمان پرداخت آن به عنوان قرض جایز است. بنا بر این، اگر مأمور جمع آوری زکات پیش از رسیدن وقت آن، آن را برای مستحق زکات قرض کند، در صورتی که پرداخت کننده و مستحق، در زمان تعلّق زکات، واجد شرایط زکات دادن و زکات گرفتن باشند، مالک می‌تواند آن را به عنوان زکات قرار دهد. 4
بر کسی که برای حج، استطاعت (--' استطاعت) ندارد، ولی توان قرض گرفتن دارد، استسلاف واجب نیست. 5
1 - الحدائق الناضرة 20 80.
2 - النهایة (شیخ طوسی) 591.
3 - جواهر الکلام 21 260.
4 - المبسوط 1 228.
5 - 298.
منابع
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «استقراض» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه استقراض به زیرصفحه استقراض/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة جلد 20 : صفحه 100
- الدرالمنضود فی معرفة صیغ النیات و الایقاعات و العقود : صفحه 127
- القواعد و الفوائد جلد 1 : صفحه 129
- الکافی فی الفقه : صفحه 330
- المسائل المنتخبة : صفحه 292
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 21 : صفحه 102
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 3 : صفحه 262
- الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 4 : صفحه 78
- الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 2 : صفحه 294
- النهایة : صفحه 304
- ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد جلد 2 : صفحه 2
- تبصرة المتعلمین : صفحه 148
- تحریرالاحکام (ط ج) جلد 2 : صفحه 445
- تحریرالاحکام (ط ق) جلد 1 : صفحه 198
- تحریرالمجله جلد 2-5 : صفحه 55
- تحریرالوسیله جلد 1 : صفحه 647
- تذکرة الفقهاء (ط ق) جلد 2 : صفحه 2
- جامع الخلاف و الوفاق بین الامامیة و بین ائمة الحجاز و العراق : صفحه 289
- جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 5 : صفحه 7
- سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 15 : صفحه 64
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 450، 609
- فرهنگ معارف اسلامی جلد 1 : صفحه 180
- فقه الصادق (ع) جلد 20 : صفحه 9
- قواعدالاحکام جلد 2 : صفحه 101
- کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی جلد 2 : صفحه 30، 61
- کلمة التقوی جلد 6 : صفحه 14
- مجمع الفائدة و البرهان جلد 9 : صفحه 51
- مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة جلد 5 : صفحه 36، 368، 385
- مستمسک العروة الوثقی جلد 13 : صفحه 257
- معجم الفاظ الفقه الجعفری : صفحه 50
- معجم لغة الفقهاء : صفحه 60، 64
- مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 11 : صفحه 4
- منهاج الصالحین جلد 2 : صفحه 169
- مهذب الاحکام جلد 21 : صفحه 5
- هدایة العباد جلد 2 : صفحه 70