عملکردها

استفهام اخباری

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

استفهام اخباری : پرسشِ به انگیزه خبردادن

«اِخبار» به معنای آگاهی دادن، و «استفهام اِخباری» از اقسام استفهام مجازی و به این معنا است که گوینده می‌خواهد خبر را در اختیار مخاطب قرار دهد؛ لذا کلام خود را به صورت استفهام و سؤال طرح می‌کند؛ مانند:

1. «أَفِی قُلُوبِهِم مَّرَضٌ أَمِ ارْتَابُوا»؛ «آیا در دلهایشان بیماری است‏یا شک دارند» (نور// 50) . در این آیه، خداوند از مرض قلبی و شک و تردید آن‌ها خبر می‌دهد.

2. «هَلْ أَتَی عَلَی الْإِنسَانِ حِینٌ مِّنَ الدَّهْرِ لَمْ یَکُن شَیْئًا مَّذْکُورًا»؛ «آیا زمانی طولانی بر انسان گذشت که چیز قابل ذکری نبود» (انسان// 1) .

در این آیه که به صورت استفهام آمده، خداوند از گذشت زمان طولانی بر انسان خبر داده است.

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 274

اصطلاح‌نامه

اعم

استفهام مجازی

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 274
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 328