عملکردها

ادغام صغیر جایز

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

ادغام صغیر بر سه قسم است: واجب، ممتنع و جایز. معمولاً در کتاب‌هایی که در باره قرائت نوشته می‌شود، به ذکر قسم سوم (ادغام صغیر جایز) می‌پردازند؛ زیرا این قسم مورد اختلاف قاریان است که آیا ادغام شود یا اظهار.

ادغام صغیر جایز بر دو قسم است:

1. ادغام حرفی از یک کلمه در حروفی از کلمات متفرق، و آن منحصر است در «إذ»، «قد»، «تاء تأنیت»، «هل» و «بل».

موارد اختلاف (در ادغام یا اظهار) مربوط به «إذْ» عبارتند از: إذ تبرّأ، إذ جعل، إذ دخلت، إذ زاغت، إذ سمعتموه، و إذ صرفنا.

موارد اختلافی مربوط به «قد» عبارتند از: و لقد جائکم، و لقد ذرأنا، و لقد زیّنّا، قد سألها، قد شغفها، و لقد صرّفنا، فقد ضلّوا و فقد ظلم.

موارد اختلافی مربوط به «تاء تانیث» عبارتند از: بَعُدَتْ ثمود، نضجت جلودهم، خبت زِدْناهم، أنبتت سبع سنابل، هُدِّمَت صوامع و کانت ظالمة.

موارد اختلافی مربوط به «بل» عبارتند از: بل زُیِّن، بل سوّلت، بل ضلّوا، بل طبع، بل ظننتم، بل تأتیهم و بل نتّبع.

موارد اختلافی مربوط به «هل» عبارتند از: هل ثُوِّب، هل تنقمون و هل نحن.

2. ادغام حروف قریب‌المخرج، که هفده حرف مورد اختلاف است. مصادیق این قسم را در منابع مفصل می‌توان یافت.

منابع

  1. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (328-330)

اصطلاح‌نامه

اعم

ادغام صغیر

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه ادغام صغیر جایز به زیرصفحه ادغام صغیر جایز/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (328-330)