ادات قرب
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
ادات قرب : حرف دلالت کننده بر قرب و نزدیکی
بنا بر نظریه برخی از ادیبان که «عسی» را از حروف شمرده‌اند، «عسی» ادات قرب است. سیوطی می‌گوید: «عسی» فعل جامدی است که صرف نمی‌شود؛ به همین دلیل، بعضی آن را حرف دانسته‌اند. معنای «عسی» تمنّی امر محبوب و اشفاق از مکروه است.
ابن‌فارس گفته است: «عسی» برای قرب و نزدیکی می‌آید؛ مانند: «قُلْ عَسَی أَن یَکُونَ رَدِفَ لَکُم بَعْضُ الَّذِی تَسْتَعْجِلُونَ» (نمل// 72) .
کسایی می‌گوید: هر جایی از قرآن که «عسی» به صورت خبری استعمال شده، مفرد است (مانند آیه 72 سوره نمل) . و آن‌چه به شکل استفهامی آمده است، جمع بسته می‌شود؛ مانند: «فَهَلْ عَسَیْتُمْ إِن تَوَلَّیْتُمْ» (محمد// 22).
منابع
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 4 : صفحه 288
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 241
- قرآن ثقل اکبر : صفحه (118-119)
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «ادات قرب» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید: